เปรียบเทียบปัจจัย และวิธีการขึ้นสู่ตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ของนายปรีดี พนมยงค์ และ พล.อ. เปรม ติณสูลานนท์

Abstract

การศึกษาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ เพื่อ (1) ศึกษาปัจจัย และวิธีขึ้นสู่ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีของ นายปรีดี พนมยงค์ และ พล.อ. เปรม ติณสูลานนท์ และ (2) เปรียบเทียบปัจจัย และวิธีขึ้นสู่ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีของ นายปรีดี พนมยงค์ และ พล.อ. เปรม ติณสูลานนท์ การวิจัยนี้เป็นการศึกษาเชิงคุณภาพ โดยการวิจัยเอกสาร และวิเคราะห์ข้อมูล โดยการวิเคราะห์เนื้อหา และการบรรยายเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า (1) ปัจจัยที่ทำให้ขึ้นสู่ตำแหน่งของทั้งสองท่านคือ ปัจจัยส่วนบุคคลได้แก่ การศึกษา บุคลิกลักษณะ และบริบททางการเมือง เศรษฐกิจ และสังคม ส่วนวิธีการคือได้รับการสนับสนุนจากกลุ่มพลังอำนาจต่างๆที่มีบทบาทในทางการเมืองในขณะนั้น และ (2) ปัจจัยและวิธีการขึ้นสู่ตำแหน่งไม่แตกต่างกัน คือ มาจากการเลือกตั้งโดยรัฐสภา แต่การสนับสนุนจากกลุ่มพลังอำนาจต่างๆส่งผลทำให้ระยะเวลาในการ ดำรงตำแหน่งแตกต่างกัน คือนายปรีดี พนมยงค์ เป็นข้าราชการพลเรือนและไม่มีฐานอำนาจทางทหารรองรับ ประกอบกับมีกลุ่มศัตรูทางการเมืองที่คอยโค่นล้ม แตกต่างไปจาก พล.อ. เปรม ติณสูลานนท์ ที่รับราชการทหาร มีฐานอำนาจทางการทหารรองรับ และยังดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการทหารบกควบคู่ไปอีกด้วย ซึ่งเป็นผลพวงจากรัฐธรรมนูญฉบับประชาธิปไตยครึ่งใบ พ.ศ. 2521 ทำให้กลุ่มพลังอำนาจต่างๆ ที่มีบทบาททางการเมืองยำเกรงและพร้อมที่จะให้การสนับสนุนย่อมจะส่งผลให้ ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีของ พล.อ.เปรม ติณสูลานนท์ มีความมั่นคงเป็นปึกแผ่นยิ่งขึ้น