ปัญหามาตรฐานกรอบสิทธิพลเมืองและการเกณฑ์ทหารในประเทศไทย

Abstract

วิทยานิพนธ์เรื่องนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาแนวคิดทฤษฎีเกี่ยวกับการคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของพลเมืองภายใต้การปกครองระบอบประชาธิปไตยที่เกี่ยวเนื่องกับแนวคิดและระบบของการเกณฑ์ทหาร (2) ศึกษาถึงปัญหาการคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของพลเมืองภายใต้การปกครองระบอบประชาธิปไตยตามพระราชบัญญัติรับราชการทหาร พุทธศักราช 2497 (3) ศึกษาถึงการเปรียบเทียบการคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของพลเมืองที่เกี่ยวเนื่องกับระบบการเกณฑ์ทหารของประเทศสหรัฐอเมริกา ประเทศสหพันธรัฐรัสเซีย และประเทศสาธารณรัฐฝรั่งเศส (4) ทราบถึงข้อเสนอแนะในการปรับปรุงระบบการเกณฑ์ทหารในประเทศไทยภายใต้หลักการแห่งพระราชบัญญัติรับราชการทหาร พุทธศักราช 2497 วิทยานิพนธ์นี้เป็นการวิจัยทางกฎหมายโดยการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยวิธีการวิจัยเอกสาร จากหนังสือ บทความทางวิชาการ รายงานการวิจัย วิทยานิพนธ์ เอกสารประกอบการสัมมนา และตำราวิชาการต่าง ๆ รวมถึงข้อมูลสารสนเทศ โดยนำข้อมูลที่ได้ทั้งหมดมาวิเคราะห์ สังเคราะห์เพื่อนำไปสู่บทสรุปการวิจัย ผลการศึกษาพบว่า (1) การปกครองระบอบประชาธิปไตยได้นำหลักสิทธิมนุษยชนและหลักสิทธิพลเมืองเป็นแนวทางในการให้ความคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของพลเมืองในการเกณฑ์ทหาร (2) การบังคับชายไทยบางส่วนเข้ารับราชการทหารในห้วงเวลาที่ไม่มีภัยสงครามอาจนำไปสู่การลิดรอนเสรีภาพในการดำเนินชีวิตและการประกอบอาชีพในระดับปัจเจกบุคคลและการสูญเสียทรัพยากรมนุษย์ในวัยทำงานออกจากระบบเศรษฐกิจในระดับประเทศ (3) ผลการเปรียบเทียบกฎหมายระบบการเกณฑ์ทหารของประเทศสหรัฐอเมริกา ประเทศสหพันธรัฐรัสเซีย และประเทศสาธารณรัฐฝรั่งเศส พบว่ามีกฎหมายที่มีบัญญัติเกี่ยวกับการเกณฑ์ทหารและมีบทบัญญัติเกี่ยวกับการคุ้มครองการคัดค้านการเกณฑ์ทหารด้วยมโนธรรม แต่ในทางปฏิบัติประเทศสหพันธรัฐรัสเซียเท่านั้นที่ยังมีระบบการบังคับเกณฑ์ทหารในปัจจุบัน (4) ควรออกกฎและโทษการห้ามนำทหารกองประจำการไปเป็นทหารบริการหรือทหารรับใช้ กำหนดสิทธิและสวัสดิการให้แก่ทหารกองประจำการให้เทียบเท่าทหารประจำการ หยุดการเกณฑ์ทหารเข้าเป็นทหารกองประจำการในยามสถานการณ์ปกติ กำหนดอาชีพทหารให้เป็นวิชาชีพที่สามารถสมัครได้โดยความสมัครใจเฉกเช่น ข้าราชการในตำแหน่งอื่น ๆ เปิดโอกาสให้มีการคัดค้านอย่างมีมโนธรรม กำหนดในรัฐธรรมนูญว่า “พลเรือนในประเทศจะถูกบังคับให้เป็นทหารหรือใช้แรงงานใด ๆ มิได้เว้นแต่เมื่อมีภัยสงครามหรือถูกรุกรานจากราชศัตรู ให้มีการเรียกเกณฑ์พลเรือนมาเป็นทหารเพื่อต่อสู้กับราชศัตรูได้เป็นการชั่วคราว โดยนายกรัฐมนตรีเป็นผู้ออกประกาศคำสั่งเรียกเกณฑ์โดยความเห็นชอบของสภาผู้แทนราษฎร” และเสนอให้มีทางเลือกในการประกอบกิจกรรมอื่นเพื่อสาธารณะแทนการเป็นทหาร