แนวทางพัฒนาการดำเนินงานของวิสาหกิจชุมชนในอำเภอชนแดน จังหวัดเพชรบูรณ์

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) สภาพพื้นฐานของสมาชิกวิสาหกิจชุมชน 2) การดำเนินงานของวิสาหกิจชุมชน 3) การมีส่วนร่วมในการดำเนินงานของสมาชิกวิสาหกิจชุมชน 4) ปัญหาเกี่ยวกับการดำเนินงานของวิสาหกิจชุมชน 5) ความต้องการและแนวทางพัฒนาการดำเนินงานของวิสาหกิจชุมชน การวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงสำรวจ ประชากรที่ใช้ในการศึกษา คือ วิสาหกิจชุมชนในอำเภอชนแดน จังหวัดเพชรบูรณ์ ปี 2566 ประเภท การแปรรูปและผลิตภัณฑ์อาหาร จำนวน 15 แห่ง สมาชิกจำนวน 233 ราย กำหนดขนาดกลุ่มตัวอย่างโดยใช้สูตรของทาโร ยามาเน ที่ระดับความคลาดเคลื่อน 0.05 ได้กลุ่มตัวอย่างจำนวน 148 ราย สุ่มตัวอย่างแบบง่าย เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสัมภาษณ์ และการสนทนากลุ่มกับประธานวิสาหกิจชุมชน 15 แห่ง และนักวิชาการพัฒนาชุมชน 1 ราย รวม 16 ราย สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ ได้แก่ การแจกแจงความถี่ ค่าร้อยละ ค่าต่ำสุด ค่าสูงสุด ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การจัดลำดับ การหาค่าที และการวิเคราะห์เนื้อหา พบว่า 1) สมาชิกวิสาหกิจชุมชนส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง อายุเฉลี่ย 53.75 ปี จบการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนปลายหรือปวช. ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพทำสวน เป็นกลุ่มลูกค้า ธ.ก.ส. และไม่มีตำแหน่งภายในชุมชน วิสาหกิจชุมชน มีจุดประสงค์ของการดำเนินกิจกรรมผลิตเพื่อจำหน่าย ช่องทางการจำหน่ายสินค้าส่วนใหญ่จำหน่ายสินค้าเอง และปัจจัยสนับสนุนของกลุ่มมาจากการระดมทุนของสมาชิก 2) การดำเนินงานของวิสาหกิจชุมชนภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง โดยด้านการดำเนินการผลิต อยู่ในระดับมาก ด้านการบริหารจัดการกลุ่ม ด้านการตลาด และด้านการเงินและบัญชี อยู่ในระดับปานกลาง ตามลำดับ 3) การมีส่วนร่วมในการดำเนินงานวิสาหกิจชุมชนภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง โดยด้านการดำเนินการผลิตอยู่ในระดับมาก ด้านการบริหารจัดการกลุ่มด้านการตลาด อยู่ในระดับปานกลาง ตามลำดับ ด้านการเงินและบัญชี อยู่ในระดับน้อยที่สุด 4) ปัญหาในการดำเนินงานภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง โดยด้านการตลาด อยู่ในระดับมาก เนื่องจากสมาชิกวิสาหกิจชุมชนมีเครือข่ายทางการตลาดน้อย รวมถึงช่องทางการตลาดไม่หลากหลาย สมาชิกบางรายเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ ขาดความรู้เรื่องเทคโนโลยี และการตลาด 5) ระดับความรู้ที่ได้รับ และระดับความต้องการความรู้แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 สมาชิกวิสาหกิจชุมชนมีความต้องการความรู้ด้านการผลิตในระดับมากที่สุด ผ่านช่องทางเจ้าหน้าที่รัฐ โดยวิธีการบรรยาย ในระดับมาก แนวทางพัฒนาการดำเนินของวิสาหกิจชุมชน ควรมุ่งเน้นการพัฒนาการผลิตสินค้า ให้มีความหลากหลาย โดดเด่น มีคุณภาพ และได้รับการรับรองมาตรฐาน โดยนำเทคโนโลยี และนวัตกรรมเข้ามาปรับใช้ในทุกการดำเนินงานอีกทั้งส่งเสริมให้สมาชิกกลุ่มเป็น เกษตรกรปราดเปรื่อง และเกษตรกรรุ่นใหม่ เพื่อสร้างเครือข่ายทางการตลาดให้กว้างขึ้น สามารถเป็นวิทยากรถ่ายทอดความรู้และจัดตั้งเป็นแหล่งเรียนรู้