การส่งเสริมการผลิตข้าวคุณภาพสำหรับเกษตรกรในอำเภอกำแพงแสน จังหวัดนครปฐม

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา (1) สภาพสังคมและเศรษฐกิจของเกษตรกร (2) สภาพการผลิตข้าวของเกษตรกร (3) ปัญหาในการผลิตข้าวคุณภาพของเกษตรกร (4) ความต้องการของเกษตรกรเกี่ยวกับการส่งเสริมการผลิตข้าวคุณภาพ และ (5) แนวทางการส่งเสริมการผลิตข้าวคุณภาพตามหลักการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีของเกษตรกร ผลการวิจัย พบว่า (1) เกษตรกรส่วนใหญ่เป็นเพศชาย อายุเฉลี่ย 58.6 ปี จบการศึกษาระดับประถมศึกษา จำนวนสมาชิกในครัวเรือนเฉลี่ย 4.37 คน ส่วนใหญ่เป็นสมาชิกกลุ่มธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร จำนวนแรงงานในการผลิตข้าวในครัวเรือนเฉลี่ย 1.68 คน ประสบการณ์ในการปลูกข้าวเฉลี่ย 17.02 ปี พื้นที่ถือครองทางการเกษตรเฉลี่ย 16.08 ไร่ พื้นที่ปลูกข้าวเฉลี่ย 13.28 ไร่ ปีการเพาะปลูก 2562/63 รายได้จากการทำนาเฉลี่ย 121,339.16 บาท รายได้นอกภาคการเกษตรเฉลี่ย 10,301.07 บาท รายจ่ายภาคเกษตรครัวเรือนเฉลี่ย 109,672.04 บาท และค่าแรงงานเฉลี่ย 567.74 บาท (2) สภาพการผลิตข้าว เกษตรกรร้อยละ 55.9 มีวัตถุประสงค์ในการทานาไว้เพื่อจำหน่าย ร้อยละ 86.0 ทำนาทั้งนาปีและนาปรัง ร้อยละ 97.3 ปลูกข้าวโดยการหว่าน และปลูกข้าวโดยการดาเพียงร้อยละ 2.7 ร้อยละ 49.5 สภาพพื้นที่ปลูกข้าวเป็นที่ราบลุ่มระบายน้ำได้ ร้อยละ 43.2 ลักษณะเนื้อดินเป็นดินเหนียว และร้อยละ 57.5 ใช้พันธุ์ข้าวปทุมธานี 1 (3) ปัญหาในการผลิตข้าวคุณภาพ เกษตรกรมีปัญหาด้านเมล็ดพันธุ์อยู่ในระดับมาก ส่วนปัญหาด้านอื่น ๆ อยู่ในระดับปานกลางและน้อย (4) ความต้องการของเกษตรกรเกี่ยวกับการส่งเสริมการผลิตข้าวคุณภาพ ภาพรวมอยู่ในระดับมาก โดยเฉพาะด้านการสนับสนุนจากหน่วยงานอยู่ในระดับมากที่สุด นอกจากนี้ (5) แนวทางการส่งเสริมการผลิตข้าวคุณภาพตามหลักการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีของเกษตรกร เกษตรกรเห็นด้วยกับประเด็นต่าง ๆ อยู่ในระดับมาก โดยมีข้อเสนอแนะว่าควรมีการบูรณาการของหน่วยงานของรัฐต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องเพื่อสนับสนุนเกษตรกรในการผลิตข้าวตามหลักการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดี