โมเดลการส่งเสริมเพื่อสร้างเสริมทักษะชีวิตและความสุขของเกษตรกร

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัญหา ความต้องการในการดำเนินชีวิต ประเมินทักษะชีวิต และความสุขของเกษตรกร 2) พัฒนาและประเมินตัวชี้วัดทักษะชีวิตและความสุขในการดำเนินชีวิตของเกษตร 3) ศึกษาแนวทางการสร้างเสริมทักษะชีวิตและความสุขของเกษตรกร 4) พัฒนาโมเดลการส่งเสริมเพื่อสร้างเสริมทักษะชีวิตและความสุขของเกษตรกร และ 5) ประเมินโมเดลการส่งเสริมเพื่อสร้างเสริมทักษะชีวิตและความสุขของเกษตรกร จังหวัดเชียงใหม่ กลุ่มตัวอย่างคือ เกษตรกรในจังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งขึ้นทะเบียนไว้กับสำนักงานเกษตรจังหวัดเชียงใหม่ จำนวน 278 ราย ใช้แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง การพัฒนาโมเดลและประเมินโมเดล กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้เชี่ยวชาญ 15 ราย วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา การวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณ การทดสอบค่าที การวิเคราะห์ความแปรปรวน และวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) เกษตรกรจังหวัดเชียงใหม่มีสภาพปัญหา ด้านทักษะชีวิตโดยรวมอยู่ในระดับมาก ความต้องการด้านทักษะชีวิตโดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด สภาพปัญหา ด้านความสุขโดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ความต้องการด้านความสุขโดยรวมอยู่ในระดับมาก และเกษตรมีทักษะชีวิตและความสุขโดยรวมอยู่ในระดับมาก ทักษะชีวิต มีความสัมพันธ์ในทิศทางเดียวกับความสุขของเกษตรกร 2) ตัวชี้วัดทักษะชีวิต ประกอบด้วย 3 ด้าน คือ ด้านการประกอบอาชีพ ด้านการดำเนินงานกลุ่มและการเชื่อมโยงเครือข่าย ด้านการเรียนรู้ และตัวชี้วัดความสุขประกอบด้วย 7 ด้าน คือ ทางกาย ทางใจ การหาความรู้ ผลผลิตดี ครอบครัวดี การงานดี และสังคมดี ผลการเปรียบเทียบเพศ บทบาทระดับการศึกษา สถานภาพ ประสบการณ์ในการทำอาชีพเกษตรกร และรายได้เฉลี่ยต่อเดือน ไม่แตกต่างกันทางสถิติ ส่วนอายุแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 สภาพปัญหากับความต้องการทักษะชีวิต และความสุขของเกษตรกรด้านการประกอบอาชีพ (ผลิตและการตลาด) ด้านการบริหารกลุ่มและการสร้างเครือข่าย และด้านการเรียนรู้แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 เกษตรกรทำนากับเกษตรกรไม้ผลมีทักษะชีวิตและความสุขแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 และอายุของเกษตรกรมีความสัมพันธ์กับระดับทักษะชีวิต 3) แนวทางการส่งเสริมมี 2 ส่วน คือ (1) ทักษะชีวิตของเกษตรกร คือ การพัฒนาคุณภาพชีวิตเกษตรกรให้สามารถพึ่งพาตนเองได้ และ (2) ความสุขของเกษตรกร คือ ปัจจัยความสุขด้านตนเองเกิดขึ้นจากสิ่งรอบ ๆ ตัวของเกษตรกรเองทั้งความภูมิใจที่ได้สืบทอดอาชีพความผูกพันและรักในอาชีพของตน 4) โมเดลมีองค์ประกอบ 5 ส่วน คือ (I) ปัจจัยที่เกี่ยวข้อง (2) SMCR (3) แนวทางการสร้างทักษะชีวิต (4) ความสุข และ (5) ทักษะชีวิต และ 5) การประเมินโมเดล พบว่า โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ดังนั้นโมเดลจึงมีความเหมาะสม สอดคล้องกับบริบทของชุมชน และสามารถนำไปใช้ได้จริง.