การส่งเสริมการผลิตและการตลาดข้าวหอมมะลิอินทรีย์สำหรับเกษตรกรในอำเภอพยัคฆภูมิพิสัย จังหวัดมหาสารคาม

Abstract

การวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) สภาพทางสังคมและเศรษฐกิจของเกษตรกร 2) การผลิตและการตลาดข้าวหอมมะลิอินทรีย์ของเกษตรกร 3) กระบวนการผลิตข้าวหอมมะลิอินทรีย์ของเกษตรกร 4) ปัญหาการส่งเสริมเกษตรกรในการผลิตและการตลาดของข้าวหอมมะลิอินทรีย์ และ 5) ความต้องการของเกษตรกรในการส่งเสริมการผลิตและการตลาดของข้าวหอมมะลิอินทรีย์ ผลการวิจัย พบว่า 1) เกษตรกรอายุเฉลี่ย 54.14 ปี ร้อยละ 41.1 มีการศึกษาระดับประถมศึกษา แรงงานในครัวเรือนเฉลี่ย 3.14 คน พื้นที่ทำการเกษตรเฉลี่ย 23.39 ไร่ 2) เกษตรกรมีประสบการณ์การผลิตข้าวหอมมะลิอินทรีย์เฉลี่ย 22.91 ปี พื้นที่ผลิตข้าวหอมมะลิอินทรีย์เฉลี่ย 18.31 ไร่ ผลผลิตข้าวหอมมะลิอินทรีย์เฉลี่ย 383.40 กก.ต่อไร่ ราคาข้าวหอมมะลิอินทรีย์เฉลี่ย 12.62 บาท/กก. รายได้จากข้าวหอมมะลิอินทรีย์เฉลี่ย 4,907 บาท/ไร่ ต้นทุนเฉลี่ย 2,522.20 บาท/ไร่ ร้อยละ 71.6 ผลิตภัณฑ์ที่ได้จากการแปรรูปข้าวหอมมะลิอินทรีย์เป็นขนมคบเคี้ยว อาหารเสริม ราคาขายข้าวเปลือกเฉลี่ย 12.62 บาท/กก. ขายแบบข้าวสารในราคาเฉลี่ย 45.47 บาท/กก. 3) เกษตรกรปฏิบัติตามกระบวนการผลิตข้าวหอมมะลิอินทรีย์เป็นประจำเกือบทุกประเด็น ได้แก่ การเลือกพื้นที่ การปลูก การดูและรักษา และการเก็บเกี่ยว 4) เกษตรกรมีปัญหาในการผลิตข้าวหอมมะลิอินทรีย์อยู่ในระดับมาก คือ การตลาดผลผลิตและผลิตภัณฑ์ ระดับปานกลาง ได้แก่ ตัวเกษตรกรเองและการเพิ่มมูลค่าผลผลิต และระดับน้อยคือกระบวนการผลิตข้าว 5) เกษตรกรต้องการการส่งเสริมการผลิตและการตลาดของข้าวหอมมะลิอินทรีย์ อยู่ในระดับมากทุกประเด็น ได้แก่ ปัจจัยการผลิต แหล่งงินทุนกระบวนการส่งเสริมเกษตรกร และการพัฒนาการผลิตและการตลาด