การส่งเสริมการเพิ่มผลผลิตและการลดต้นทุนการผลิตข้าวในอำเภอเชียรใหญ่ จังหวัดนครศรีธรรมราช

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการส่งเสริมการเพิ่มผลผลิตและการลดต้นทุนการผลิตข้าว ในประเด็นต่อไปนี้ (1) สภาพทางสังคมและเศรษฐกิจของเกษตรกร (2) แหล่งความรู้เกี่ยวกับการเพิ่มผลผลิตและการลดต้นทุนการผลิตข้าว (3) การปฏิบัติของเกษตรกรตามแนวทางการส่งเสริมการเพิ่มผลผลิตและลดต้นทุนการผลิตข้าว (4) การยอมรับการส่งเสริมหลักการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดี และ (5) ปัญหาการผลิตข้าวและความต้องการของเกษตรกรเกี่ยวกับการส่งเสริมการเพิ่มผลผลิตและการลดต้นทุนการผลิตข้าว ประชากรที่ใช้ในการศึกษาคือ เกษตรกรผู้ปลูกข้าว ที่ได้ขึ้นทะเบียนเกษตรกรไว้กับสำนักงานเกษตรอำเภอเชียรใหญ่ จังหวัดนครครีธรรมราช จำนวนทั้งหมด 1,139 ราย โดยแบ่งเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่ เกษตรกรที่เป็นสมาชิกนาแปลงใหญ่จำนวน 331 ราย และเกษตรกรทั่วไปที่ไม่ได้เป็นสมาชิกนาแปลงใหญ่จำนวน 808 ราย การกำหนดกลุ่มตัวอย่างโดยใช้สูตรของทาโร่ ยามาเน่ ที่ความคลาดเคลื่อน 0.08 โดยคำนวณจากจำนวนเกษตรกรที่เป็นสมาชิกนาแปลงใหญ่ ได้กลุ่มเกษตรกรตัวอย่างจำนวน 107 ราย และกำหนดเกษตรกรผู้ปลูกข้าวทั่วไปในพื้นที่ใกล้เคียง จำนวน 107 รายเท่ากัน ทำการสุ่มตัวอย่างโดยใช้วิธีการสุ่มตัวอย่างแบบง่ายทั้ง 2 กลุ่ม ใช้แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้างเป็นเครื่องมือในการวิจัย สถิติที่ใช้ได้แก่ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบค่าที ผลการวิจัยพบว่า (1) สมาชิกนาแปลงใหญ่และเกษตรกรทั่วไปที่ให้ข้อมูล อายุเฉลี่ย 56.1 และ 53.32 ปี ส่วนใหญ่จบการศึกษาระดับประถมศึกษา เกือบทั้งหมดเป็นสมาชิกกลุ่มเกษตรกร (2) แหล่งความรู้ของเกษตรกรเกี่ยวกับการเพิ่มผลผลิตและการลดต้นทุนการผลิตข้าว เกษตรกรทั้ง 2 กลุ่ม ทุกครัวเรือนมีโทรทัศน์ซึ่งเป็นสื่อที่สามารถรับความรู้ด้านการเกษตร ทุกหมู่บ้านมีหอกระจายข่าว (3) การปฏิบัติของเกษตรกรตามแนวทางการส่งเสริมการเพิ่มผลผลิตและลดต้นทุนการผลิตข้าว เกษตรกรทั้ง 2 กลุ่ม ส่วนใหญ่ให้ความสำคัญในด้านการคัดเลือกเมล็ดพันธุ์เป็นลำดับแรก เนื่องจากเมล็ดพันธุ์ที่ดีเป็นปัจจัยสำคัญในการให้ผลผลิตในแต่ละรอบการผลิต (4) เกษตรกรทั้ง 2 กลุ่มมีการปฏิบัติครบทุกข้อตามการส่งเสริมหลักการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีเพื่อการเพิ่มผลผลิตและลดต้นทุนการผลิตข้าว และ (5) แหล่งน้ำเป็นปัญหาที่เกษตรกรทั้ง 2 กลุ่มให้ความสำคัญในระดับมากที่สุด และมีความต้องการในภาพรวมทางด้านการเพิ่มผลผลิตและการลดต้นทุนการผลิตข้าวอยู่ในระดับมาก เมื่อเปรียบเทียบเกษตรกรทั้ง 2 กลุ่ม พบว่า มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ในบางประเด็นของการปฏิบัติของเกษตรกรตามแนวทางการส่งเสริมการเพิ่มผลผลิตและลดต้นทุนการผลิตข้าว