การส่งเสริมการจัดการศัตรูพืชด้วยวิธีผสมผสานของเกษตรกรผู้ปลูกข้าวในพื้นที่อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา (1) สภาพทางสังคม และเศรษฐกิจ (2) ความรู้เกี่ยวกับการจัดการศัตรูพืชด้วยวิธีผสมผสาน (3) การยอมรับการจัดการศัตรูพืชด้วยวิธีผสมผสาน (4) ความต้องการการส่งเสริมการจัดการศัตรูพืชด้วยวิธีผสมผสานของเกษตรกรและ (5) ปัญหาและข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการจัดการศัตรูพืชด้วยวิธีผสมผสานของเกษตรกร ประชากรที่ศึกษา คือ เกษตรกรผู้ปลูกข้าวในอำเภอบ่อเกลือ ที่ขึ้นทะเบียนเกษตรกรกับกรมส่งเสริมการเกษตร ปีการเพาะปลูก 2561/62 จำนวน 504 ราย กำหนดขนาดของกลุ่มตัวอย่าง โดยใช้สูตรของ Yamane ระดับความคลาดเคลื่อน 0.07 ได้กลุ่มตัวอย่างจำนวน 145 ราย รวบรวมข้อมูลโดยใช้ แบบสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติ ค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าสูงสุด ค่าต่ำสุด ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการจัดอันดับ ผลการศึกษาพบว่า (1) เกษตรกรส่วนใหญ่เป็นเพศชาย มีอายุเฉลี่ย 46.9 ปี ส่วนใหญ่จบการศึกษาระดับชั้นประถมศึกษา เป็นสมาชิกศูนย์ข้าวชุมชน มีจำนวนสมาชิกในครัวเรือนที่ช่วยทำการเกษตรเฉลี่ย 3.69 คน มีพื้นที่ทำการเกษตรเฉลี่ย 13.12 ไร่ มีรายได้ภาคการเกษตรเฉลี่ย 11,539.86 บาท ต่อปี และมีรายได้นอกภาคการเกษตรเฉลี่ย 21,073.79 บาทต่อปี ต้นทุนการผลิตข้าวเฉลี่ย 1,984.89 บาทต่อไร่ ผลผลิตข้าวเฉลี่ย 332.72 กิโลกรัม ต่อไร่ (2) ความรู้ความเข้าใจเรื่องการจัดการศัตรูพืชด้วยวิธีผสมผสาน เกษตรกรมีความรู้ด้านพันธุ์ที่เหมาะสมมากที่สุด และมีความรู้ด้านการใช้วิธีกลน้อยที่สุด (3) การยอมรับเกี่ยวกับการจัดการศัตรูพืชด้วยวิธีผสมผสาน เกษตรกรยอมรับในด้านการลดต้นทุนเพิ่มผลผลิตเกี่ยวกับการทำให้ผลผลิตเพิ่มสูงขึ้นมากที่สุด (4) ด้านความต้องการส่งเสริมการจัดการศัตรูพืชด้วยวิธีผสมผสาน ด้านการใช้พันธุ์ต้านทาน เกษตรกรมีความต้องการใช้พันธุ์ข้าวที่ต้านทานต่อโรคและแมลงมากที่สุด (5) ปัญหาในการจัดการศัตรูพืชด้วยวิธีผสมผสาน เกษตรกรมีปัญหาด้านความรู้เรื่องการจัดการศัตรูพืชโดยการใช้สารป้องกันและกำจัดศัตรูพืช การปฏิบัติ และขาดสถานที่เก็บเมล็ดพันธุ์ที่เหมาะสม ข้อเสนอแนะ เกษตรกรต้องหมั่นค้นคว้าหาความรู้เรื่องการจัดการศัตรูพืชโดยวิธีผสมผสาน และควรให้ความสำคัญในการควบคุมศัตรูพืชโดยวิธีผสมผสานเพื่อให้การควบคุมศัตรูพืชมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลยิ่งขึ้น