ปัญหากฎหมายเกี่ยวกับการป้องกันและปราบปรามการทรมานและการกระทำให้บุคคลสูญหายโดยเจ้าหน้าที่รัฐ

Abstract

การศึกษาค้นคว้าอิสระนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาความหมาย แนวคิดทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับการป้องกัน และปราบปรามการทรมาน และการบังคับให้บุคคลสูญหาย โดยเจ้าหน้าที่รัฐ (2) ศึกษากฎหมายเกี่ยวกับการป้องกัน และปราบปรามการทรมาน และการบังคับให้บุคคลสูญหาย โดยเจ้าหน้าที่รัฐ (3) ศึกษาและวิเคราะห์ปัญหาเกี่ยวกับการป้องกัน และปราบปรามการทรมาน และการบังคับให้บุคคลสูญหาย โดยเจ้าหน้าที่รัฐของต่างประเทศและประเทศไทย (1) ศึกษาแนวทางในการแก้ไขปัญหาเกี่ยวกับการป้องกัน และปราบปรามการทรมาน และการบังคับให้บุคคลสูญหาย โดยเจ้าหน้าที่รัฐการศึกษาค้นคว้าอิสระนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยวิธีการวิจัยจากเอกสาร ซึ่งผู้ศึกษาได้ทำการรวบรวมข้อมูลจากเอกสารทั้งหมดที่เกี่ยวข้อง กฎหมาย ระเบียบ ประกาศและเอกสารราชการอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการป้องกันและปราบปรามการทรมาน และการกระทำให้บุคคลสูญหาย โดยเจ้าหน้าที่รัฐ จากผลการศึกษาพบว่า (1) ยังคงไม่มีกฎหมายกำหนดให้กระทำทรมานที่เข้าเงื่อนไขตามอนุสัญญาฯ การบังคับบุคคลให้สูญหายเป็นความผิดเฉพาะตามกฎหมายอาญา เป็นเหตุให้ไม่สามารถดำเนินการตามกฎหมายเพื่อเร่งรัดกระบวนการสอบสวนหาข้อมูล และเป็นปัญหาต่อผู้เสียหายและครอบครัวในการเข้าถึงความยุติธรรม (2) ประมวลกฎหมายอาญายังไม่มีบทบัญญัติความผิดแยกต่างหากในกรณีเจ้าหน้าที่รัฐเป็นผู้กระทำซึ่งไม่อาจครอบคลุมถึงการลงโทษเจ้าหน้าที่อันเป็นวัตถุประสงค์สำคัญของอนุสัญญาได้ (3) ประมวลกฎหมายอาญาและประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ยังไม่ปรากฏนิยามคำว่า “ทรมาน” การบังคับบุคคลให้สูญหายที่สอดคล้องตามอนุสัญญาฯ ผู้ศึกษาจึงขอเสนอให้มีการตรากฎหมายระดับพระราชบัญญัติขึ้นเป็นการเฉพาะ โดยให้กระทำทรมานที่เข้าเงื่อนไขตามอนุสัญญาฯ การบังคับบุคคลให้สูญหายเป็นความผิดในทางอาญา รวมถึงมีมาตรการอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับการกระทำดังกล่าว ไม่ว่าจะเป็นมาตรการในด้านการสอบสวนมาตรการในการติดตามตัว มาตรการในการป้องกันและตรวจสอบและมาตรการในการเยียวยา เพื่อให้เจ้าหน้าที่รัฐอยู่ภายใต้การควบคุมตามกระบวนการยุติธรรมอย่างชัดเจนในทุกขั้นตอน