ปัญหาเกี่ยวกับดอกเบี้ยเกินอัตราที่กฎหมายกำหนดเฉพาะกรณีผู้ให้กู้ที่มิใช่สถาบันการเงิน

Abstract

การศึกษาค้นคว้าอิสระนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) เปรียบเทียบหลักกฎหมายไทยและหลักกฎหมายของต่างประเทศเกี่ยวกับการเรียกดอกเบี้ยเกินอัตราที่กฎหมายกำหนดเฉพาะกรณีผู้ให้กู้ที่มิใช่สถาบันการเงิน (2) วิเคราะห์ปัญหาเกี่ยวกับการเรียกดอกเบี้ยเกินอัตราที่กฎหมายกำหนดเฉพาะกรณีผู้ให้กู้ที่มิใช่สถาบันการเงินในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ของประเทศไทย (3) เสนอแนวทางการแก้ไขปัญหาเกี่ยวกับการเรียกดอกเบี้ยเกินอัตราที่กฎหมายกำหนด เฉพาะกรณีผู้ให้กู้ที่มิใช่สถาบันการเงินในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ของประเทศไทย การศึกษาค้นคว้าอิสระนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพที่ใช้วิธีการศึกษาด้วยการวิจัยเอกสาร ได้แก่ ตัวบทกฎหมาย บทความ ตำราวิชาการงานวิจัยวิทยานิพนธ์ คำพิพากษาศาลฎีกาที่เกี่ยวข้อง รวมทั้ง ข้อมูลทางอิเล็กทรอนิกส์ เพื่อรวบรวมข้อมูล และศึกษาวิเคราะห์ เสนอแนะแนวทางแก้ไขปัญหาต่อไป ผลการศึกษา พบว่า (1) ประมวลกฎหมายแพ่งฝรั่งเศสได้บัญญัติว่า การตกลงเรียกดอกเบี้ยต้องชัดแจ้ง และต้องเขียนเป็นลายลักษณ์อักษร ส่วนประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ของไทยในมาตรา 653 นั้น ไม่มีบทบัญญัติบังคับไว้ในเรื่องดังกล่าว และเรื่องการชำระหรือเรียกคืนดอกเบี้ยเกินอัตราที่กฎหมายกำหนดในประมวลกฎหมายแพ่งฝรั่งเศสและเยอรมันนั้น ผู้กู้มีสิทธิเรียกคืนหรือหักชำระหนี้ต้นเงินได้ ส่วนในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ของไทย มาตรา 654 และ 150 ไม่ได้บัญญัติไว้โดยเฉพาะ (2) ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ของประเทศไทยมาตรา 653 ไม่ได้บัญญัติครอบคลุมถึงดอกเบี้ยการกู้ยืมเงิน และมาตรา 654, 150 บัญญัติไม่สอดคล้องกับพระราชบัญญัติห้ามเรียกดอกเบี้ยเกินอัตรา พ.ศ. 2560 โดยเฉพาะในเรื่องการชำระดอกเบี้ยเกินอัตราที่กฎหมายกำหนดไปแล้วจะสามารถเรียกคืนดอกเบี้ยที่ชำระเกินอัตราได้หรือไม่ อย่างไร (3) ควรแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 653 โดยระบุอัตราดอกเบี้ยไว้ให้ชัดแจ้ง และต้องมีหลักฐานเป็นหนังสืออย่างใดอย่างหนึ่ง ลงลายมือชื่อผู้ยืมเป็นสำคัญ ส่วนมาตรา 654 และ 150 ควรปรับปรุงให้สอดคล้องกับพระราชบัญญัติห้ามเรียกดอกเบี้ยเกินอัตรา พ.ศ.2560 ได้แก่ การห้ามมิให้คิดดอกเบี้ยเกินร้อยละสิบห้าต่อปี หากในสัญญากำหนดดอกเบี้ยเกินกว่านั้นก็ให้ลดลงมาเป็นร้อยละสิบห้าต่อปีหรือหักชำระหนี้ต้นเงินได้ โดยให้มีผลบังคับใช้ได้จริง