เสียงบรรยายภาพในละครโทรทัศน์และการรับรู้ของผู้พิการทางการมองเห็น

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) การรับรู้รหัสภาพ ผ่านเสียงบรรยายภาพแบบเข้ารหัสภาพแต่ไม่ตีความ และแบบเข้ารหัสภาพและตีความ 2) สถานการณ์ และจัดทำข้อเสนอแนวทางการพัฒนาการสร้างเสียงบรรยายภาพสำหรับผู้พิการทางการมองเห็น ผลการวิจัยพบว่า 1) การรับรู้ของกลุ่มตัวอย่างผู้พิการทางการมองเห็นแบบตาบอดแต่กำเนิดระหว่างจากละครโทรทัศน์ที่มีบทบรรยายภาพแบบเข้ารหัสภาพแต่ไม่ตีความ และแบบเข้ารหัสภาพและตีความแล้ว พบว่าไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยยะสำคัญทางสถิติในการรับรู้ทั้งความหมายโดยตรง ความหมายเชิงสัญลักษณ์ ความหมายเชิงอารมณ์ หรือสุนทรียภาพ แต่ในรายละเอียดพบว่าผู้พิการทางการมองเห็นทั้ง 3 ลักษณะมีการรับรู้เชิงบวกต่อรหัสภาพแบบแพนกล้องและภาพตัด โดยทุกกลุ่มมีความต้องการบทบรรยายภาพที่มีการตีความจากทั้ง สองรหัสภาพ รวมถึงการตีความการเกิดขึ้นของภาพที่เกี่ยวกับลักษณะการมองเห็นของตัวละครด้วย ในขณะที่กลุ่มตัวอย่างทุกลักษณะการมองเห็นไม่สามารถรับรู้รหัสภาพแบบ มุมของภาพ การเบลอภาพเข้าหาอีกภาพหนึ่ง และการเฟดภาพเป็นสีดำ 2) ปัจจุบันสถานการณ์เสียงบรรยายภาพยังมีปัญหาที่ต้องมีการแก้ไข 3 ประการหลักๆ โดยมีข้อเสนอดังนี้ (1) กสทช. ควรปรับปรุงทบทวนเนื้อหาเรื่องกรอบรายการที่กำหนดในนโยบาย (2) สถาบันการศึกษาควรมีการผลิตบุคลากร ตลอดจนศึกษาวิธีการผลิตเสียงบรรยายภาพในวิธีที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น และ (3) ภาครัฐและเอกชนควรมีการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของผู้พิการทางการมองเห็นในการเข้าถึงสื่อเพื่อทำให้เกิดการพัฒนาทั้งจากระดับบนลงล่าง และจากระดับล่างขึ้นบนต่อไป