การสื่อสารเพื่อเผยแพร่วัฒนธรรมผ่านสื่อออนไลน์ ของโครงการสปาร์คยูล้านนา

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) การออกแบบเนื้อหาสารเพื่อเผยแพร่วัฒนธรรมผ่านสื่อออนไลน์ของโครงการสปาร์คยูล้านนา 2) การนำเสนอวัฒนธรรมทางสื่อออนไลน์ของโครงการสปาร์คยูล้านนา 3) การเผยแพร่สารทางสื่อออนไลน์ของโครงการสปาร์คยูล้านนา และ 4) การพัฒนากลยุทธ์การสื่อสารเพื่อส่งเสริมวัฒนธรรมทางสื่อออนไลน์ของโครงการ สปาร์คยูล้านนาการวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยการสัมภาษณ์แบบเชิงลึก จากผู้ให้ข้อมูลหลัก 15 คน โดยคัดเลือกแบบเจาะจงจากผู้ที่เกี่ยวข้องกับการสื่อสารโครงการสปาร์คยูล้านนา ประกอบด้วย กลุ่มวัฒนธรรมจังหวัดเชียงใหม่ คณะกรรมการและที่ปรึกษาในโครงการ สปาร์คยูล้านนา บุคลากรเทศบาลนครเชียงใหม่ และผู้แทนมณฑลทหารบกที่ 33 ค่ายกาวิละ จำนวน 5 คน และกลุ่มผู้จัดละครนาฏยกรรมอิงประวัติศาสตร์ล้านนา ทีมออกแบบเนื้อหาสาร ทีมผู้จัดการแสดงแสงสีเสียงผ่านสื่อออนไลน์ นักปราชญ์ล้านนา และผู้นำท้องถิ่นศิลปินล้านนา จำนวน 10 คน ผลการวิจัย พบว่า 1) การออกแบบเนื้อหาสารเพื่อเผยแพร่วัฒนธรรมผ่านสื่อออนไลน์ ประกอบด้วย การออกแบบเนื้อหาสารด้วยภาษาที่จูงใจเพื่อกระตุ้น ทัศนคติ ความเชื่อ ความรู้สึก ใช้จุดจับใจ หรือจุดดึงดูดใจให้กับผู้ชมเสริมการแสดงอารมณ์ และความรู้สึกให้คล้อยตามเนื้อเรื่องของละคร 2) การนำเสนอวัฒนธรรมทางสื่อออนไลน์ ประกอบด้วย (1) การนำเสนอเนื้อหาโดยใช้รูปแบบการจัดเรียงลำดับเนื้อหาสาร และการดำเนินเรื่องที่ต่อเนื่องสอดคล้องกับข้อมูลที่ปรากฏทางประวัติศาสตร์ สอดแทรกความรู้ทางการเมืองเพื่อเชื่อมโยงทางวัฒนธรรมผ่านละครล้านนา (2) การใช้การสื่อสารผ่านตัวแบบในเชิงบุคคลและเชิงสัญลักษณ์ มีการกำหนดบทบาทของตัวละคร นักแสดง โดยอิงคุณลักษณะของบุคคล การแต่งตัว และเครื่องประดับ ให้ตรงกับข้อมูลที่คล้ายคลึงกับประวัติศาสตร์ล้านนา ประกอบฉากการแสดง แสง สี และเสียงที่มีความเสมือนจริง 3) การเผยแพร่สารทางสื่อออนไลน์ ประกอบด้วย (1) ประเด็นการสืบทอดทางวัฒนธรรม ในมิติบุคคล มิติพื้นที่ และมิติเวลาเพื่อกระตุ้นความดึงดูดความสนใจ การโน้มน้าวใจ และการสร้างการมีส่วนร่วมของประชาชนเพื่อความบันเทิงระหว่างผู้ใช้สื่อออนไลน์กับผู้รับชมละคร (2) การผสมผสานข้ามสื่อระหว่างยูทูบ และเฟซบุ๊ก และ 4) การพัฒนากลยุทธ์การสื่อสารเพื่อส่งเสริมวัฒนธรรมทางสื่อออนไลน์ คือ (1) การออกแบบเนื้อหาและการนำเสนอวัฒนธรรมผ่านสื่อออนไลน์ มีรูปแบบ และวิธีการที่ซับซ้อนในเรื่องของประวัติศาสตร์ วิถีชีวิต ขนบธรรมเนียมประเพณี และศิลปวัฒนธรรมที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ควรมีการเขียนบรรยายภาษาอื่น ๆ ในส่วนของการแสดงเพื่อช่วยให้ผู้ชมได้เข้าใจความหมาย และเนื้อเรื่องในละครที่สื่อออกไป (2) การเผยแพร่วัฒนธรรมผ่านสื่อออนไลน์ ควรคำนึงถึงประโยชน์ในการถ่ายทอดการเรียนรู้ศิลปวัฒนธรรม ประวัติศาสตร์เพื่อเพิ่มมูลค่าให้กับศิลปวัฒนธรรมและการอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมในประเทศไทย และ (3) แนวทางส่งเสริมควรให้ภาครัฐ ภาคประชาสังคม กำหนดแผนกลยุทธ์การสื่อสารเพื่อส่งเสริมวัฒนธรรมทางสื่อออนไลน์ที่นำไปสู่การปฏิบัติ และติดตามประเมินผลการดำเนินงานให้สอดคล้องกับบริบททางด้านประเพณี สังคม และวัฒนธรรมท้องถิ่น