การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนที่ส่งเสริมทักษะทางปัญญา ตามกรอบมาตรฐานคุณวุฒิระดับอุดมศึกษาแห่งชาติ สำหรับนักศึกษาระดับปริญญาตรี มหาวิทยาลัยราชภัฏ

Abstract

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยพัฒนา มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนารูปแบบการเรียนการสอนที่ส่งเสริมทักษะทางปัญญา ตามกรอบมาตรฐานคุณวุฒิระดับอุดมศึกษาแห่งชาติ สำหรับนักศึกษาระดับปริญญาตรี มหาวิทยาลัยราชภัฏ และ 2) ศึกษาประสิทธิผลของรูปแบบการเรียนการสอนที่พัฒนาขึ้นการดำเนินการวิจัยแบ่งออกเป็น 3 ระยะ คือ ระยะที่ 1 การศึกษาและสังเคราะห์กรอบแนวคิดของรูปแบบการเรียนการสอน ที่ส่งเสริมทักษะทางปัญญา ตามกรอบมาตรฐานคุณวุฒิระดับอุดมศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2552 กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ผู้บริหาร และอาจารย์ผู้สอนรายวิชาศึกษาทั่วไป ที่เป็นตัวแทนจากมหาวิทยาลัยราชภัฏภาคเหนือ กลาง ตะวันออกเฉียงเหนือ และใต้ ได้จากการสุ่มอย่างง่าย จำนวน 10 แห่ง รวม 114 คน เครื่องมือวิจัย คือ แบบสอบถามการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนที่ส่งเสริมทักษะทางปัญญา และวิเคราะห์ข้อมูลโดยการหาร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ระยะที่ 2 การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนที่ส่งเสริมทักษะทางปัญญา กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการทดลองนำร่อง ได้แก่ นักศึกษาระดับปริญญาตรี มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี ที่ลงทะเบียนเรียนรายวิชาสิ่งแวดล้อมและการพัฒนาคุณภาพชีวิต ในภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2564 ได้จากการสุ่มแบบกลุ่ม จำนวน 1 กลุ่ม นักศึกษาจำนวน 34 คน เครื่องมือการวิจัย คือ รูปแบบการเรียนการสอนที่ส่งเสริมทักษะทางปัญญา ประเมินความเหมาะสมของรูปแบบการเรียนการสอนดังกล่าวโดยผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 3 ท่าน พบว่า ทุกรายการมีค่าเฉลี่ยความเหมาะสม 4.00 ขึ้นไป และมีส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ไม่เกิน 1.00 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และระยะที่ 3 การศึกษาประสิทธิผลของรูปแบบการเรียนการสอน ที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้น กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ นักศึกษาระดับปริญญาตรี มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี ที่ลงทะเบียนเรียนรายวิชาสิ่งแวดล้อมและการพัฒนาคุณภาพชีวิต ในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2564 จำนวน 2 กลุ่ม ที่ได้มาจากการสุ่มแบบกลุ่ม แล้วกำหนดให้เป็นกลุ่มทดลอง 1 กลุ่ม จำนวน 33 คน และกลุ่มควบคุม 1 กลุ่ม จำนวน 30 คน เครื่องมือที่ใช้ ในการวิจัย คือ แผนการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมทักษะทางปัญญาตามกรอบมาตรฐานคุณวุฒิระดับอุดมศึกษาแห่งชาติ และแบบวัดทักษะทางปัญญา สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบค่าทีผลการวิจัย พบว่า 1) รูปแบบการเรียนการสอนที่พัฒนาขี้น ประกอบด้วย 4 องค์ประกอบ ได้แก่ (1) หลักการของรูปแบบ (2) วัตถุประสงค์ของรูปแบบ (3) กระบวนการจัดการเรียนการสอนของรูปแบบ ประกอบด้วย 6 ขั้น ได้แก่ ขั้นที่ 1 ขั้นเร้าความสนใจ ขั้นที่ 2 ขั้นสำรวจความรู้ ขั้นที่ 3 ขั้นสร้างและขยายความรู้ ขั้นที่ 4 ขั้นสะท้อนความคิด ขั้นที่ 5 ขั้นสรุปความรู้ และขั้นที่ 6 ขั้นประมวลผล และ (4) การวัดและประเมินผลรูปแบบ และ 2) ประสิทธิผลของรูปแบบ พบว่า นักศึกษากลุ่มทดลอง มีคะแนนเฉลี่ยของทักษะทางปัญญา ตามกรอบมาตรฐานคุณวุฒิระดับอุดมศึกษาแห่งชาติ สูงกว่ากลุ่มควบคุม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 และนักศึกษากลุ่มทดลอง มีคะแนนเฉลี่ยของทักษะทางปัญญา ตามกรอบมาตรฐานคุณวุฒิระดับอุดมศึกษาแห่งชาติ หลังการทดลองสูงกว่าก่อนการทดลอง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01