ปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับอำนาจหน้าที่ของนายทะเบียนสหกรณ์ในการกำกับดูแลสหกรณ์ในประเทศไทย

Abstract

การศึกษาค้นคว้าอิสระนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาถึงแนวคิด ทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับอำนาจหน้าที่ ของนายทะเบียนสหกรณ์ในการกำกับดูแลสหกรณ์ในประเทศไทย (2) ศึกษากฎหมายที่เกี่ยวข้องกับอำนาจหน้าที่ของนายทะเบียนสหกรณ์ในการกำกับดูแลสหกรณ์ในประเทศไทย ประเทศญี่ปุ่น และสาธารณรัฐเกาหลี (3) ศึกษาถึงปัญหาทางกฎหมายและวิเคราะเปรียบเทียบกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับอำนาจหน้าที่ของนายทะเบียนสหกรณ์ในการกำกับดูแลสหกรณ์ในประเทศไทย (4) เสนอแนะ แนวทางในการแก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติสหกรณ์ พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม เกี่ยวกับอำนาจหน้าที่ของนายทะเบียนสหกรณ์ในการกำกับดูแลสหกรณ์ในประเทศไทยได้การศึกษาค้นคว้าอิสระนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยวิธีวิจัยเอกสารเป็นหลัก โดยการศึกษาเปรียบเทียบ ตัวบทกฎหมาย บทความ งานวิจัย เอกสารอื่น ๆ ทั้งของประเทศไทย ประเทศญี่ปุ่น และสาธารณรัฐเกาหลี เพื่อนำมาวิเคราะห์ปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับอำนาจหน้าที่ของนายทะเบียนสหกรณ์ในการกำกับดูแลสหกรณ์ในประเทศไทย และเสนอแนะแนวทางในการแก้ไขปรับปรุงกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับอำนาจกำกับดูแลสหกรณ์ของนายทะเบียนสหกรณ์ ให้มีประสิทธิภาพและเหมาะสม ต่อไปผลการศึกษา พบว่า (1) แนวคิดในการให้อำนาจนายทะเบียนสหกรณ์ในการกำกับดูแลสหกรณ์ในประเทศไทยเกิดจากการที่รัฐได้นำหลักการสหกรณ์มาเป็นนโยบายแก้ไขปัญหาเศรษฐกิจให้กับประเทศชาติและประชาชน และปรากฏแนวคิดทฤษฎีที่รัฐนำมาบัญญัติกฎหมายในประเด็นดังกล่าว คือ แนวคิดการกำกับดูแล และหลักการสหกรณ์ (2) กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับอำนาจหน้าที่ของนายทะเบียนสหกรณ์ในการกำกับดูแลสหกรณ์ในประเทศไทยปรากฏในพระราชบัญญัติสหกรณ์ พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม ส่วนกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการกำกับดูแลสหกรณ์ในประเทศญี่ปุ่นปรากฏในกฎหมายสหกรณ์การเกษตร ค.ศ. 1947 และกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการกำกับดูแลสหกรณ์ในสาธารณรัฐเกาหลีปรากฏในกรอบพระราชบัญญัติสหกรณ์ ค.ศ. 2012 (3) กฎหมายสหกรณ์ของประเทศญี่ปุ่นและสาธารณรัฐเกาหลี ได้มีการกำหนดจำนวนสมาชิกขั้นต่ำในการทำหนังสือร้องขอให้ตรวจสอบสหกรณ์จากสมาชิก และผู้มีอำนาจกำกับดูแลสหกรณ์จะใช้มาตรการใด ๆ ได้ก็ต่อเมื่อสหกรณ์ได้กระทำการอันเป็นการฝ่าฝืนกฎหมายเท่านั้น แตกต่างจากประเทศไทย ที่ไม่มีการกำหนดจำนวนสมาชิกขั้นต่ำในการทำหนังสือร้องขอให้ตรวจสอบสหกรณ์จากสมาชิก และให้เป็นอำนาจของนายทะเบียนสหกรณ์ที่จะใช้มาตรการใด ๆ ได้ หากเห็นว่าการกระทำของคณะกรรมการดำเนินการสหกรณ์อาจทำให้เกิดความเสื่อมเสียของสหกรณ์หรือสมาชิก โดยไม่ต้องพิจารณาว่าการกระทำนั้นเป็นการฝ่าฝืนกฎหมายหรือไม่ (4) ควรมีการแก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติสหกรณ์ พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม มาตรา 18/1 โดยเพิ่มเติมมูลเหตุของการที่นายทะเบียนสหกรณ์จะใช้อำนาจสั่งการให้ผู้ตรวจการสหกรณ์เข้าตรวจสอบสหกรณ์ และมาตรา 22 โดยแก้ไขมูลเหตุของการที่นายทะเบียนสหกรณ์จะสั่งการให้คณะกรรมการดำเนินการสหกรณ์แก้ไขข้อบกพร่องให้เกิดความชัดเจน เพื่อประโยชน์ในการกำกับ ดูแล และคุ้มครองระบบสหกรณ์ให้ดียิ่งขึ้นต่อไป