การส่งเสริมการปลูกถั่วเขียวหลังนาของเกษตรกรในอำเภออุทุมพรพิสัย จังหวัดศรีสะเกษ

Abstract

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) สภาพพื้นฐานทางสังคมและเศรษฐกิจ 2) สภาพการปลูกถั่วเขียว หลังนา 3) การส่งเสริมการปลูกถั่วเขียวหลังนา 4) ปัญหาและข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการส่งเสริมการปลูกถั่วเขียวหลังนาของเกษตรกร การวิจัยเชิงสำรวจ ประชากรที่ศึกษา คือ เกษตรกรผู้ปลูกถั่วเขียวหลังนาที่ขึ้นทะเบียนเกษตรกร ในอำเภออุทุมพรพิสัย จังหวัดศรีสะเกษ ปีผลิต 2566/2567 จำนวน 200 ราย โดยคำนวนจากสูตรทาโร ยามาเน ที่ระดับความคลาดเคลื่อน 0.05 ได้ขนาดกลุ่มตัวอย่าง 134 ราย สุ่มตัวอย่างแบบง่าย เครื่องมือที่ใช้ คือ แบบสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ การแจกแจงความถี่ ค่าร้อยละ ค่าต่ำสุด ค่าสูงสุด ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการจัดอันดับผลการวิจัย พบว่า 1) เกษตรกรส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง อายุเฉลี่ย 56.39 ปี จบการศึกษาระดับประถมศึกษามีประสบการณ์ในการปลูกถั่วเขียวเฉลี่ย 3.10 ปี มีสมาชิกในครัวเรือนเฉลี่ย 3.34 คน มีแรงงานในครัวเรือนเฉลี่ย 2.47 คน มีพื้นที่ถือครองทางการเกษตรเป็นของตนเอง มีพื้นที่ปลูกข้าวนาปีเฉลี่ย 14.65 ไร่ มีพื้นที่ปลูกถั่วเขียวหลังนาเฉลี่ย 3.50 ไร่ มีต้นทุนการปลูกถั่วเขียวเฉลี่ย 805.60 บาทต่อไร่ มีรายได้เฉลี่ยจากการปลูกถั่วเขียวเฉลี่ย 1,231.49 บาทต่อไร่ 2) เกษตรกรส่วนใหญ่ไถเตรียมดินก่อนปลูก มีการจ้างรถแทรกเตอร์ ส่วนใหญ่ปลูกถั่วเขียวพันธุ์ KUML4 ปลูกถั่วเขียวไว้ทำพันธุ์เอง ใหญ่ไถกลบตอซังข้าว มีการป้องกันกำจัดวัชพืชโดยใช้แรงงานคน แมลงศัตรูพืชที่พบในแปลงถั่วเขียวมากที่สุดคือหนอนกระทู้ ใช้แรงงานคนในครัวเรือนเก็บเกี่ยว และจำหน่ายผลผลิตเอง 3) เกษตรกรมีความต้องการการส่งเสริมการปลูกถั่วเขียวในระดับปานกลางในประเด็น ด้านความรู้ ได้แก่ พันธุ์ถั่วเขียว การป้องกันกำจัดโรคแมลง ด้านวิธีการส่งเสริม ได้แก่ วิธีการส่งเสริมแบบรายบุคคล ต้องการการเยี่ยมเยือนที่บ้านหรือไร่นา 4) เกษตรกรมีปัญหาเกี่ยวกับการส่งเสริมการปลูกถั่วเขียวหลังนาในระดับมาก ประเด็น ด้านความรู้ ได้แก่ พันธุ์ถั่วเขียว เทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยว และช่องทางการจำหน่ายมีน้อย เกษตรกรมีข้อเสนอแนะในระดับมาก ประเด็น ด้านความรู้ โดยการให้ความรู้เรื่องพันธุ์และลักษณะของถั่วเขียว วิธีการปลูก การดูแลรักษา โรคและแมลงศัตรูพืชในถั่วเขียว เทคโนโลยีการเก็บเกี่ยว และเทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยว และการส่งเสริมการรวมกลุ่ม เพื่อจำหน่ายผลผลิตและจัดหาแหล่งรับซื้อที่แน่นอน ส่งเสริมการทำแปลงผลิตเมล็ดพันธุ์ดีในชุมชนเพื่อเป็นการกระจายเมล็ดพันธุ์ได้ทั่วถึง และมีการจัดนิทรรศการ งานรณรงค์เพื่อถ่ายทอดความรู้และเทคโนโลยีใหม่ๆ ให้แก่เกษตรกรอย่างต่อเนื่อง