ความต้องการการส่งเสริมการใช้สารชีวภัณฑ์ในการผลิตข้าวของเกษตรกรในอำเภอโกรกพระ จังหวัดนครสวรรค์

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา (1) สภาพทั่วไป สภาพสังคม และสภาพเศรษฐกิจของเกษตรกร (2) สภาพการผลิตข้าวของเกษตรกร (3) ความรู้และการใช้สารชีวภัณฑ์ในการผลิตข้าว (4) ปัญหาการใช้สารชีวภัณฑ์ และ (5) ความต้องการส่งเสริมการใช้สารชีวภัณฑ์ของเกษตรกรในการผลิตข้าว ประชากรที่ศึกษา คือ เกษตรผู้ปลูกข้าวในอำเภอโกรกพระ จังหวัดนครสวรรค์ ที่ขึ้นทะเบียนผู้ปลูกข้าวนาปีของกรมส่งเสริมการเกษตร ในปีการเพาะปลูก 2566 จำนวนประชากร 3,315 ราย กำหนดขนาดกลุ่มตัวอย่างโดยใช้สูตรทาโร่ ยามาเน ที่ระดับความคลาดเคลื่อน 0.07 ได้กลุ่มตัวอย่างจำนวน 193 ราย สุ่มอย่างง่าย เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูล โดยใช้สถิติ คือ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าต่ำสุด ค่าสูงสุด ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการจัดอันดับ ผลการวิจัย พบว่า (1) เกษตรกรส่วนมากเป็นเพศหญิง มีอายุเฉลี่ย 51.61 ปี จบการศึกษาระดับประถมศึกษา ทำการเกษตรเป็นอาชีพหลัก เกษตรกรมีจำนวนแรงงานในภาคการเกษตร เฉลี่ย 2.70 คน มีพื้นที่ผลิตข้าวเฉลี่ย 29.25 ไร่ เกษตรกรมีรายได้ในภาคการเกษตรเฉลี่ย 192,092.23 บาท มีรายจ่ายในภาคการเกษตร เฉลี่ย 127,377.20 บาท (2) เกษตรกรส่วนมากมีวิธีการจัดการศัตรูพืชโดยใช้สารเคมีทันทีเมื่อพบการระบาดของศัตรูพืช (3) เกษตรกรมีความรู้เกี่ยวกับสารชีวภัณฑ์เกี่ยวกับสารชีวภัณฑ์ ในระดับมาก และมีการปฏิบัติในการใช้สารชีวภัณฑ์ ในระดับน้อยที่สุด (4) เกษตรกรมีปัญหาด้านการใช้สารชีวภัณฑ์ภาพรวมอยู่ในระดับมาก โดยอันดับหนึ่ง คือ สารชีวภัณฑ์ไม่ได้ผลเร็วเท่าการใช้สารเคมี ด้านความพร้อมของเกษตรกรภาพรวมมีปัญหาอยู่ในระดับปานกลาง โดยอันดับหนึ่งคือเกษตรกรขาดความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการใช้สารชีวภัณฑ์ ด้านการส่งเสริมของเจ้าหน้าที่ภาพรวมมีปัญหาอยู่ในระดับมาก โดยอันดับหนึ่ง คือ การไม่มีงบประมาณที่นำมาสนับสนุน (5) เกษตรกรมีความต้องการการส่งเสริมการใช้สารชีวภัณฑ์ด้านเนื้อหาอยู่ในระดับมาก โดยอันดับหนึ่งคืออัตราการใช้สารชีวภัณฑ์ ด้านวิธีการส่งเสริมอยู่ในระดับมากที่สุด โดยอันดับหนึ่ง คือ การส่งเสริมแบบกลุ่มโดยการสาธิต และด้านผู้ส่งเสริมอยู่ในระดับมากที่สุดโดยอันดับหนึ่ง คือ นักส่งเสริมภาครัฐ