ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเป็นหนี้ครัวเรือนเกษตรในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาข้อมูลพื้นฐานทางเศรษฐกิจและสังคมของครัวเรือนเกษตรในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และ (2) วิเคราะห์ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเป็นหนี้ครัวเรือนเกษตรในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ การศึกษาใช้ข้อมูลการสำรวจภาวะเศรษฐกิจและสังคมของครัวเรือน พ.ศ. 2564 ของสำนักงานสถิติแห่งชาติ กลุ่มตัวอย่าง คือ ครัวเรือนเกษตรที่มีการก่อหนี้ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จำนวน 425 ครัวเรือน วิเคราะห์การถดถอยพหุคูณ ใช้วิธีกําลังสองน้อยที่สุด โดยวิธีลดรูปตัวแปรผลการศึกษาจากกลุ่มตัวอย่างพบว่า (1) หัวหน้าครัวเรือนเกษตรมีอายุเฉลี่ย 57.36 ปี ส่วนใหญ่เป็นเพศชาย การศึกษาอยู่ในระดับประถมศึกษาหรือต่ำกว่า มีสถานภาพสมรสแล้ว จำนวนสมาชิกในครัวเรือน 3 คน ในขณะที่จำนวนผู้ทำงานหารายได้ 2 คน ส่วนใหญ่เป็นเจ้าของที่ดินอาศัยอยู่นอกเขตเทศบาล มีพื้นที่ทำการเกษตรเฉลี่ย 23.09 ไร่ จำนวนมูลค่าทรัพย์สินเฉลี่ย 2,710,427.21 บาท รายได้เฉลี่ยต่อเดือน 21,811.34 บาท และค่าใช้จ่ายเฉลี่ยต่อเดือน ได้แก่ ค่าใช้จ่ายสินค้าและบริการ 8,199.77 บาท ค่าใช้จ่ายอาหารและเครื่องดื่ม (ไม่มีแอลกอฮอล์) 6,807.99 บาท ค่าใช้จ่ายที่ไม่เกี่ยวกับการอุปโภคบริโภค 1,775.18 บาท ค่าใช้จ่ายยาสูบ หมาก ยานัตถุ์ และอื่นๆ 106.77 บาท และค่าใช้จ่ายเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ 45.31 บาท และ (2) ปัจจัยเชิงบวกที่มีอิทธิพลต่อการเป็นหนี้ครัวเรือนเกษตรในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ได้แก่ ค่าใช้จ่ายที่ไม่เกี่ยวกับการอุปโภคและบริโภค และพื้นที่ทำการเกษตร ในขณะที่ปัจจัยเชิงลบ ได้แก่ อายุของหัวหน้าครัวเรือนเกษตร