ปัจจัยที่มีผลกำไรสุทธิและความเสี่ยงของสหกรณ์ในประเทศไทย

Abstract

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา (1) ลักษณะทั่วไปของสหกรณ์ (2) ปัจจัยที่มีผลต่อกำไรสุทธิของสหกรณ์ (3) ความเสี่ยงทางการเงินของสหกรณ์ในประเทศไทย ยกเว้นชุมนุม การศึกษารวบรวมข้อมูลสหกรณ์ จํานวน 5,728 สหกรณ์ จากกรมตรวจบัญชีสหกรณ์กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ตั้งแต่เดือนตุลาคม พ.ศ. 2553 ถึงเดือนตุลาคม 2562 รวมระยะเวลา 9 ปี โดยแบ่งสหกรณ์เป็น 7 ประเภท การอธิบายลักษณะทั่วไปของสหกรณ์ จะใช้การวิเคราะห์สถิติเชิงพรรณนา และการศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อกำไรสุทธิของสหกรณ์จะใช้วิธีการวิเคราะห์แบบ Random Effects Regression รวมถึงใช้แบบจําลองความล้มเหลวทางการเงินของ Altman Z - Score ศึกษาความเสี่ยงทางการเงินของสหกรณ์ ผลการศึกษาพบว่า (1) สหกรณ์ในประเทศไทยมีสินทรัพย์เฉลี่ย จํานวน 25,348,913.53 ล้านบาท หนี้สินเฉลี่ย จำนวน 13,984,670.22 ล้านบาท ทุนเฉลี่ย จำนวน 11,364,243.31 ล้านบาท ปริมาณธุรกิจเฉลี่ย จำนวน 20,191,918.75 ล้านบาท และกำไรสุทธิเฉลี่ย จำนวน 780,726.85 ล้านบาท โดยสหกรณ์มีอัตราส่วนผลตอบแทนผู้ถือหุ้น อัตราส่วนหนี้สินต่อทุน อัตราส่วนสภาพคล่อง อัตราส่วนผลตอบแทนจากสินทรัพย์ของสหกรณ์ เท่ากับ 0.17 เท่า 2,06 เท่า 0.99 เท่า และ 0.04 เท่า ตามลำดับ (2) ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ในเชิงบวกกับกำไรสุทธิ ได้แก่ ทุนเรือนหุ้น หนี้สินรวม ทุนของสหกรณ์ ปริมาณธุรกิจรับฝากเงินและปริมาณธุรกิจให้เงินกู้ และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ในเชิงลบกับกำไรสุทธิ คือ ค่าใช้จ่ายรวม ที่ระดับนัยสำคัญทางสถิติ 0.05 (3) สหกรณ์อยู่ในเกณฑ์ที่จะไม่ประสบปัญหาความเสี่ยงทางการเงิน คือ สหกรณ์ประมง สหกรณ์อยู่ในเกณฑ์ที่จะประสบปัญหาความเสี่ยงทางการเงิน คือ สหกรณ์การเกษตร สหกรณ์นิคมสหกรณ์บริการ สหกรณ์ออมทรัพย์และสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยน โดยมีสหกรณ์ที่ไม่สามารถบอกได้แน่ชัดว่าประสบปัญหาความเสี่ยงทางการเงิน คือ สหกรณ์ร้านค้า