ปัญหาการนำอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ (EM) มาใช้ในการปล่อยชั่วคราวในคดีอาญา : ศึกษากรณีศาลอาญาตลิ่งชัน

Abstract

การศึกษาค้นคว้าอิสระนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาแนวคิด และทฤษฎีเกี่ยวข้องกับการปล่อยชั่วคราว (2) ศึกษากฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการปล่อยชั่วคราวโดยใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ทั้งกฎหมายไทยและกฎหมายต่างประเทศ (3) ศึกษาวิเคราะห์ถึงสภาพปัญหาที่เกิดขึ้นในศาลอาญาตลิ่งชัน กรณีการยื่นคำร้องขอปล่อยชั่วคราวโดยใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ และ (4) เสนอแนะแนวทางการปรับปรุงแก้ไขปัญหาดังกล่าว การศึกษาค้นคว้าอิสระนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยวิธีการวิจัยเอกสาร และการสัมภาษณ์เชิงลึก อาทิเช่น บทบัญญัติของกฎหมาย หนังสือ บทความ วิทยานิพนธ์ รายงานการศึกษาวิจัยข้อมูลทางสื่ออิเล็กทรอนิกส์ เอกสารที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งการเก็บข้อมูลจากผู้ให้ข้อมูลสำคัญ แล้วนำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์เชิงเนื้อหาผลการวิจัยพบว่า(1) แนวคิดว่าด้วยการปล่อยชั่วคราวมีเจตนารมณ์เพื่อคุ้มครองสิทธิมนุษยชนในกระบวนการยุติธรรมทางอาญา (2) ในต่างประเทศได้นำอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์มาใช้ในการปล่อยชั่วคราวในกรณีที่ศาลเห็นว่าไม่มีเงื่อนไขอื่นใดที่มีความเข้มงวดเพียงพอที่จะควบคุมมิให้ผู้ที่ได้รับการปล่อยชั่วคราวหลบหนีไปในระหว่างการพิจารณำแต่ (3) ศาลได้นาอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์มาใช้ในการปล่อยชั่วคราวกับความผิดทุกประเภท และเปิดโอกาสให้ศาลสามารถเรียกประกันหรือหลักประกันร่วมด้วย ดังนั้น (4) ผลการวิจัยจึงเสนอแนะว่าควรแก้ไขข้อบังคับหลักเกณฑ์และเงื่อนไขเกี่ยวกับการเรียกประกันหรือหลักประกันในการปล่อยชั่วคราวผู้ต้องหาหรือจำเลยในคดีอาญา (ฉบับที่ 3) พ.ศ.2562 ข้อ 3 โดยยกเลิกการเรียกหลักประกันร่วมกับการใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ สาหรับคดีที่มีอัตราโทษจำคุกอย่างสูงไม่เกิน 10 ปี และควรนำอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์มาใช้ต่อเมื่อ ศาลพิจารณาเห็นว่าหากไม่ใช้อุปกรณ์ดังกล่าว ศาลจะสั่งไม่อนุญาตให้ปล่อยชั่วคราว ซึ่งจะก่อให้เกิดความเป็นธรรมมากยิ่งขึ้น