บทบาทของผู้ตรวจการแผ่นดินกับการพัฒนาการเมืองไทย

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา (1) บทบาทของผู้ตรวจการแผ่นดินที่มีต่อการ พัฒนาการทางการเมืองไทย (2) ปัญหาอุปสรรคของการปฏิบัติหน้าที่ตามบทบาทของผู้ตรวจการ แผ่นดินที่มีต่อการพัฒนาการทางการเมืองไทย และ 3) หาแนวทางการส่งเสริมบทบาทของผู้ตรวจการ แผ่นดินในการพัฒนาการทางการเมืองไทย การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยการศึกษาเอกสารที่เกี่ยวข้องและสัมภาษณ์แบบ เจาะลึกกลุ่มตัวอย่างเลือกแบบเจาะจงจำนวน 12 คน ประกอบด้วย นักวิชาการทางรัฐศาสตร์ 2 คน นักวิชาการทางกฎหมายมหาชน 2 คน นักการเมือง 2 คน ข้าราชการ 2 คน ผู้ตรวจการแผ่นดินและ เลขาธิการ 4 คน โดยทำการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนา ผลการวิจัย (1) บทบาทผู้ตรวจการแผ่นดินที่มีต่อการพัฒนาการทางการเมืองไทย พบว่า ผู้ตรวจการแผ่นดินเปิดโอกาสให้ประชาชนผู้เดือดร้อนมีช่องทางในการเรียกร้องความเป็นธรรมจากภาครัฐ ช่วยสร้างเสริมให้นักการเมือง เจ้าหน้าที่ของรัฐ มีจิตสำนึกในด้านจริยธรรม และมีส่วนสำคัญในการ พัฒนาการระบบการเมืองตามโครงสร้างทางการเมืองของไทย (2) ปัญหาอุปสรรคชองการปฏิบัติหน้าที่ ตามบทบาทของผู้ตรวจการแผ่นดิน พบว่า ผู้ตรวจการแผ่นดินเป็นเพียงผู้รับเรื่องร้องเรียนแล้วส่งให้ หน่วยงานที่รับผิดชอบดำเนินการไม่มีอำนาจบังคับหน่วยงานที่ได้รับผลกระทบหรือเสียผลประโยชน์ให้ ปฏิบัติตามได้ การที่ผู้ตรวจการแผ่นดินมีอยู่สามคนไม่เพียงพอต่อการปฏิบัติงาน (3) ข้อเสนอแนะแนวทาง การส่งเสริมบทบาทของผู้ตรวจการแผ่นดิน พบว่า ควรปรับปรุงบทบาทผู้ตรวจการแผ่นดินที่มีผลต่อการ พัฒนาการทางเมืองไทย โดยเน้นบทบาทหลักในการรับเรื่องร้องทุกข์ของผู้เดือดร้อนจากนโยบายภาครัฐ ควรปฏิบัติงานในรูปแบบคณะกรรมการและขยายงานออกไปสู่ส่วนภูมิภาคมากขึ้น ควรปรับปรุงพัฒนา ศักยภาพชองเจ้าหน้าที่ให้มีความพร้อมมากกว่าที่เป็นอยู่