การพัฒนารูปแบบสมรรถนะการรู้สารสนเทศด้านสุขภาพของนักวิชาการสาธารณสุขในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลในประเทศไทย

Abstract

การวิจัยนี้มีจุดประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบสมรรถนะการรู้สารสนเทศด้านสุขภาพของนักวิชาการสาธารณสุขในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลในประเทศไทย และตรวจสอบความสามารถในการนำไปประยุกต์ใช้ของรูปแบบสมรรถนะที่สร้างขึ้น วิธีการศึกษาใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการสัมภาษณ์เชิงลึก กลุ่มตัวอย่างคือ นักวิชาการสาธารณสุขในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลจำนวน 10 คน คัดเลือกแบบเจาะจงตามเกณฑ์ คือ ได้รับรางวัลผลงานวิชาการดีเด่นในระดับจังหวัดขึ้นไปอย่างน้อย 2 รางวัล ในช่วง ระหว่างปี พ.ศ. 2552 - พ.ศ. 2556 และมีผลงานวิชาการอย่างต่อเนื่อง วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้วิธีวิเคราะห์เชิงนิรนัยและอุปนัย และสังเคราะห์ร่างกรอบสมรรถนะการรู้สารสนเทศด้านสุขภาพ หลังจากนั้นจึงรับรองร่างด้วยการประชุมกลุ่มผู้เชี่ยวชาญจำนวน 7 คน และทดลองนำรูปแบบสมรรถนะไปใช้ประเมินนักวิชาการสาธารณสุขในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล 3 แห่ง รูปแบบสมรรถนะในงานวิจัยนี้ประกอบด้วย 13 สมรรถนะ อยู่ภายใต้องค์ประกอบการรู้สารสนเทศด้านสุขภาพ 6 องค์ประกอบ ในแต่ละองค์ประกอบมีสมรรถนะดังนี้ (1) SCOPE มี 7 สมรรถนะ ได้แก่ การคิดแก้ไขปัญหา การคิดสร้างสรรค์ กลยุทธ์การแสวงหาสารสนเทศ การทำงานเป็นทีมการสื่อสาร ความเข้าใจชุมชน การคิดวิเคราะห์ (2) ACCESS มี 3 สมรรถนะ ได้แก่ ทักษะ การค้นหาข้อมูล การคิดวิเคราะห์ การสร้างสัมพันธภาพ (3) EVALUATE มี 4 สมรรถนะ ได้แก่ การคิดเชิงวิพากษ์ การคิดวิเคราะห์ การสร้างสัมพันธภาพ การสื่อสาร (4) APPLY มี 4 สมรรถนะ ได้แก่ การสื่อสาร การมุ่งเน้นผลลัพธ์ การสร้างสัมพันธภาพ ความเข้าใจชุมชน (5) ETHICS มี 1 สมรรถนะ ได้แก่ จริยธรรมและความซื่อสัตย์ (6) LEARN มี 1 สมรรถนะ ได้แก่ ความมุ่งมั่นตั้งใจที่จะเรียนรู้ผลการนำรูปแบบสมรรถนะไปทดลองใช้พบว่านักวิชาการสาธารณสุข กลุ่มตัวอยางแสดงพฤติกรรมตามสมรรถนะมากขึ้นและมีผลลัพธ์การปฏิบัติงานดีขึ้นหลังอบรม