การใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นของเกษตรกรในการดูแลสุขภาวะในอำเภอรามัน จังหวัดยะลา

Abstract

การวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา (1) สภาพพื้นฐานทั่วไป เศรษฐกิจ และสังคมของเกษตรกร (2) สุขภาวะและการดูแลสุขภาวะของเกษตรกร (3) ความรู้เกี่ยวกับการดูแลสุขภาวะตนเองของเกษตรกร (4) ความเชื่อและการใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นในการดูแลสุขภาวะของเกษตรกร (5) ปัญหาและข้อเสนอแนะการใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นในการดูแลสุขภาวะเกษตรกร ผลการวิจัยพบว่า (1) เกษตรกรที่ใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นในการดูแลสุขภาวะ ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง อายัูระหว่าง 31-40 ปี โดยมีสถานภาพสมรส ระดับการศึกษาจบการศึกษาระดับประถมศึกษา นับถือศาสนาอิสลามทั้งหมด ส่วนผู้ดูแลสุขภาวะด้วยการใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น นั้นได้รับการถ่ายทอดความรู้ในการรักษาโรคต่าง ๆ มาจากบรรพบุรุษ เช่น พ่อแม่ ปู่ย่าตายาย มีการเรียนรู้ก่อนเรมิรักษาเป็นระยะเวลา 8-15 ปี อาชีพหลักคืออาชีพการทำสวนยางพารา อาชีพรองคือการทำสวนผลไม้และทานา ผู้ดูแลสุขภาวะต้องเป็นผู้มีคุณธรรมและจริยธรรมสูง และมีความรู้ด้านศาสนา (2) ปัญหาสุขภาวะของเกษตรกรที่มีอาการมากที่สุดคือเอ็นข้อมืออักเสบเป็นประจำรองลงมามีอาการท้องผูกเป็นประจำซึ่งการดูแลสุขภาวะของเกษตรกรโดยภาพรวม อยู่ในระดับปานกลาง (3) ด้านความรู้ในการดูแลสุขภาวะตนเอง ส่วนใหญ่อยู่ในระดับสูง แต่มีเกษตรกรส่วนน้อยที่ตอบถูกต้องในประเด็น การสวมรองเท้าออกจากบ้านทึกครั้งจะช่วยป้องกันโรคพยาธิ (4) ความเชื่อและการใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นในการดูแลสุขภาวะพบว่าส่วนใหญ่อยู่ในระดับสูงมาก และการใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นในการดูแลสุขภาวะได้ใช้วิธีการนวด การใช้สมุนไพร และการใช้คาถา ซึ่งผู้ได้รับการรักษาระบุว่ามีอาการดีขึ้น (5) ปัญหาการใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นในการดูแลสุขภาวะของเกษตรกรคือวิธีการรักษา ด้านการคมนาคม และความสะดวก ส่วนปัญหาการใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นในการดูแลสุขภาวะของผู้ดูแลสุขภาวะคือสมุนไพรที่ใช้ในการรักษามีไม่เพียงพอ