การอนุญาตให้ใช้ที่ดินเพื่อกิจการอื่นที่เป็นการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องกับการปฏิรูปที่ดิน

Abstract

การศึกษาค้นคว้าอิสระ เรื่องนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาแนวคิดทฤษฎีความเป็นมาของการปฏิรูปที่ดินในประเทศไทย หลักเกณฑ์การอนุญาตให้ใช้ที่ดินเพื่อกิจการอื่นที่เป็นการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องกับการปฏิรูปที่ดิน แนวคิดทฤษฎีเกี่ยวกับการเพิกถอนคำสั่งทางปกครองที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย และหลักการคุ้มครองความเชื่อ โดยสุจริตในความคงอยู่ของคำสั่งทางปกครองกฎหมายของต่างประเทศและของไทย การวิเคราะห์ปัญหากรณีอำนาจของคณะกรรมการฯ ในการพิจารณาอนุญาตให้ใช้ที่ดินเพื่อกิจการอื่นที่เป็นการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องกับการปฏิรูปที่ดิน (กิจการพลังงานลม) และแนวทางในการปรับปรุงแก้ไขกฎหมายว่าด้วยการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม เพื่อรองรับการใช้ประโยชน์ที่ดินที่ ส.ป.ก. ได้มาเพื่อประโยชน์ในการดำเนินการปฏิรูปที่ดินให้เกิดประโยชน์สูงสุดแก่เกษตรกรและประโยชน์สาธารณะของประเทศ การศึกษาค้นคว้าอิสระนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยวิธีการวิจัยเอกสารโดยรวบรวมข้อมูลจากเอกสารต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็นตัวบทกฎหมายของประเทศไทยและต่างประเทศ ตำรา บทความ วิทยานิพนธ์ สารนิพนธ์ งานวิจัย และข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ต่าง ๆ ทั้งภาษาไทยและภาษาต่างประเทศ ผลการศึกษาพบว่า การอนุญาตให้ใช้ที่ดินของ ส.ป.ก. เพื่อกิจการอื่นที่เป็นการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องกับการปฏิรูปที่ดิน ยังมีปัญหาการตีความตัวบทกฎหมายตามพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 ที่ยังไม่ชัดเจน ซึ่งผู้ได้รับความเดือดร้อนเสียหาย จากการอนุญาตให้ใช้ที่ดินเพื่อกิจการกังหันลมผลิตกระแสไฟฟ้า ได้ยื่นฟ้องคดีต่อศาลปกครอง โดยศาลปกครองสูงสุดพิจารณาแล้วเห็นว่ากิจการดังกล่าว เป็นไปเพื่อผลิตกระแสไฟฟ้าจำหน่ายให้แก่การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทยอันเป็นกิจการที่มีวัตถุประสงค์ในการแสวงหากำไร มิใช่กิจการที่เป็นการบริการหรือเกี่ยวข้องกับความเป็นอยู่ของเกษตรกรในด้านเศรษฐกิจและสังคมในเขตดำเนินการปฏิรูปที่ดิน จึงมีคำพิพากษาให้เพิกถอนมติคณะกรรมการที่อนุญาตให้ใช้ที่ดินกิจการดังกล่าว ซึ่งกรณีการเพิกถอนการอนุญาตนั้น ถือเป็นการเพิกถอนคำสั่งทางปกครองซึ่งเป็นการให้ประโยชน์แก่ผู้รับคำสั่งทางปกครอง ส.ป.ก. ในฐานะผู้ออกคำสั่งทางปกครองต้องคำนึงถึงหลักการคุ้มครองความเชื่อโดยสุจริตของผู้รับประโยชน์ในความคงอยู่ของคำสั่งทางปกครองกับประโยชน์สาธารณะประกอบกัน เพื่อป้องกันความเสียหายและผลกระทบจากการเพิกถอนคำสั่งทางปกครอง