การทุเลาการบังคับตามกฎหมาย : กรณีศึกษาการดำเนินกระบวนพิจารณาในศาลปกครองไทย

Abstract

การศึกษาค้นคว้าอิสระเรื่องการทุเลาการบังคับตามกฎ : กรณีศึกษาการดำเนินกระบวนพิจารณาในศาลปกครองไทยมีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) เพื่อศึกษาวิเคราะห์กระบวนพิจารณา หลักเกณฑ์และเงื่อนไขในการพิจารณาคำขอให้ศาลมีคำสั่งทุเลาการบังคับตามกฎของศาลปกครอง ทั้งตามหลักกฎหมายวิธีพิจารณาคดีปกครองของไทยและต่างประเทศ (2) เพื่อศึกษาวิเคราะห์และเปรียบเทียบการให้เหตุผลและการใช้ดุลพินิจของศาลในการพิจารณาคำขอให้ศาลมีคำสั่งทุเลาการบังคับตามกฎในคดีปกครองประเภทต่าง ๆ และ (3) เพื่อเสนอแนะแนวทางการปรับปรุงปรุงแก้ไขหลักเกณฑ์และเงื่อนไขตลอดจนกระบวนพิจารณาเกี่ยวกับการขอทุเลาการบังคับตามกฏของศาลปกครองไทย การศึกษาค้นคว้าอิสระนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) โดยการวิจัยทางเอกสาร (Documentary Research) ด้วยการรวบรวมจากแหล่งต่าง ๆ ได้แก่ ตัวบทกฎหมาย ตำรา บทความวิชาการ คำพิพากษาและคำสั่งของศาลปกครอง เอกสารตำราต่าง ๆ และเอกสารอื่นที่เกี่ยวข้อง ผลการศีกษาพบว่า (1) กระบวนพิจารณาเกี่ยวกับการทุเลาการบังคับตามกฎของศาลปกครองไทย มีลักษณะใกล้เคียงกับศาลปกครองฝรั่งเศสก่อนที่จะมีการแก้ไขปรับปรุงกฎหมาย (2) คําสั่งเกี่ยวกับการทุเลาการบังคับตามกฎของศาลปกครองไทยในคดีประเภทต่าง ๆ มีความหลากหลายในการให้เหตุผลและการใช้ดุลพินิจของศาล และ (3) การดำเนินกระบวนพิจารณาเกี่ยวกับการทุเลาการบังคับตามกฎควรมีการแก้ไขระเบียบของที่ประชุมใหญ่ตุลาการในศาลปกครองสูงสุด ว่าด้วยวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2543 ดังนี้ (3,1) ข้อ 70 คำสั่งไม่รับคำขอทุเลาการบังคับตามกฎควรให้มีการอุทธรณ์ต่อศาลปกครองสูงสุดได้ (3.2) ข้อ 71 วรรคหนึ่งควรกําหนดให้ศาลไม่ต้องนัดไต่สวนก็ได้หากได้ข้อเท็จจริงที่เพียงพอต่อการวินิจฉัยแล้ว และ (3.3) ข้อ 73 คำสั่งยกคำขอทุเลาการบังคับตามกฎควรให้มีอุทธรณ์ต่อศาลปกครองสูงสุดได้ ทั้งนี้ การอุทธรณ์คำสั่งต่อศาลปกครองสูงสุดให้อุทธรณ์ภายใน 15 วันนับแต่วันที่ได้รับแจ้งคำสั่งศาล โดยให้ศาลปกครองสูงสุดพิจารณามีคำสั่งภายใน 48 ชั่วโมงหรือโดยเร็วที่สุดเพื่อพัฒนาการดำเนินกระบวนพิจารณาให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น และเกิดประโยชน์ต่อประชาชนอย่างสูงสุด