ปัญหาเขตอำนาจศาลกรณีการฟ้องขอให้เพิกถอนคำสั่งทางปกครองของเจ้าหน้าที่ตามมาตรา 61 แห่งประมวลกฏหมายที่ดินซึ่งมีปัญหาเกี่ยวพันกับสิทธิในที่ดิน

Abstract

การศึกษาค้นคว้าอิสระเรื่องปัญหาเขตอานาจศาล กรณีการฟ้องขอให้เพิกถอนคำสั่งทางปกครองของเจ้าหน้าที่ตามมาตรา 61 แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน ซึ่งมีปัญหาเกี่ยวพันกับสิทธิในที่ดินมีวัตถุประสงค์ (1) เพื่อศึกษาแนวคิดเกี่ยวกับเขตอำนาจศาลในระบบศาลคู่ (2) เพื่อวิเคราะห์เขตอำนาจศาลกรณีการฟ้องขอให้เพิกถอนคำสั่งของเจ้าหน้าที่ตามมาตรา 61 แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน ซึ่งเป็นประเด็นหลักที่อยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลปกครอง แต่มีประเด็นเกี่ยวพันกับสิทธิในที่ดินซึ่งเป็นประเด็นที่จำเป็นต้องวินิจฉัยก่อนจึงจะวินิจฉัยประเด็นหลักแห่งคดีได้อยู่ในอำนาจศาลยุติธรรม (3) เพื่อศึกษาข้อกฎหมายของประเทศฝรั่งเศส ซึ่งเป็นประเทศต้นแบบในระบบศาลคู่ และเป็นประเทศที่มีกฎหมายวิธีพิจารณาคดีปกครองคล้ายคลึงกับประเทศไทยเกี่ยวกับศาลที่มีอำนาจวินิจฉัยประเด็นที่ต้องวินิจฉัยก่อนซึ่งอยู่ในอำนาจของศาลอื่น และ (4) เพื่อเสนอแนวทางที่เหมาะสมในการแก้ไขปัญหาเรื่องศาลที่มีอำนาจวินิจฉัยประเด็นที่จำเป็นต้องวินิจฉัยก่อนจึงจะวินิจฉัยประเด็นหลักแห่งคดีได้อยู่ในอำนาจศาลอื่น การศึกษาค้นคว้าอิสระนี้ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยวิธีการวิจัยทางเอกสารโดยการศึกษาค้นคว้าจากบทบัญญัติของกฎหมายที่เกี่ยวข้อง ข้อมูลต่าง ๆ ที่ได้จากตำรา บทความทางวิชาการ งานวิจัย หรือวิทยานิพนธ์ รวมทั้งคำสั่งศาลปกครองสูงสุด คำพิพากษาศาลปกครองสูงสุด และคำวินิจฉัยชี้ขาดอำนาจหน้าที่ระหว่างศาล ผลการศึกษาพบว่า ปัญหาเกิดจากยังไม่มีบทบัญญัติของกฎหมายระดับพระราชบัญญัติกำหนดวิธีพิจารณาเกี่ยวกับคดีที่มีประเด็นที่จะต้องวินิจฉัยก่อนที่อยู่ในเขตอำนาจศาลอื่น หากได้มีการแก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 โดยนำข้อความที่เป็นประเด็นปัญหาที่กำหนดในข้อ 41 วรรคสอง แห่งระเบียบของที่ประชุมใหญ่ตุลาการในศาลปกครองสูงสุด ว่าด้วยวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2543 ไปบัญญัติเพิ่มเติมไว้ในพระราชบัญญัติดังกล่าวก็จะทำให้ศาลปกครองซึ่งรับคำฟ้องประเด็นหลักไว้มีอำนาจวินิจฉัยประเด็นที่จำเป็นต้องวินิจฉัยก่อนซึ่งอยู่ในอำนาจของศาลอื่นได้