แนวคิดเกี่ยวกับภาวะผู้นำจากบทพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชฯ เรื่องพระมหาชนก

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อต้องการศึกษาแนวคิดเกี่ยวกับผู้นำทางการเมืองที่ปรากฏในบทพระราชนิพนธ์เรื่องพระมหาชนก การศึกษาวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยเป็นการศึกษาค้นคว้าจากข้อมูลเอกสารเป็นหลัก ซึ่งผู้ศึกษาวิจัยยึดถือ พระมหาชนก ฉบับที่พระบาทสมเด็จพระเจัาอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชฯทรงพระราชนิพนธ์ไว้เป็นสำคัญ ประกอบกับศึกษาค้นคว้าจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาไทยโดยมีเครื่องมือในการรวบรวมข้อมูลที่สำคัญคือ แบบการเก็บข้อมูลจากเอกสาร แบบบันทึกข้อมูล แบบบันทึกดัชนี ซึ่งการจำแนกข้อมูลเอกสารจัดกระทำอย่างเป็นหมวดหมู่ สร้างบทสรุปของข้อมูล พิสูจน์บทสรุป และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนาอธิบายความ ผลจากการศึกษาวิจัย พบว่า แนวคิดเที่ยวกับภาวะผู้นำที่ปรากฏ (1) ด้านองค์ประกอบ และบริบทของผู้นำพบว่า เป็นปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อลักษณะของการปกครอง (2) ด้านคุณสมบัติ ของผู้นำพบว่า เป็นผู้มีความรู้ความสามารถเรียรู้หลายสาขาวิชา มีความเพียรอย่างสูงจนเป็น คุณปการต่อการเป็นผู้นำ (3) ค้านภาวะผู้นำพบว่า เป็นความสามารถที่เพียบพร้อมในหลักการ ปกครอง โดยมีกรอบทางพุทธศาสนาเป็นส่วนกำกับ จนได้รับความร่วมมือจากสมาชิกอย่าง กว้างขวาง (4) ด้านบทบาทหน้าที่ของผู้นำพบว่า ตัวละครที่เป็นผู้นำได้สะท้อนถึงบทบาทหน้าที่ ที่สังคมคาดหวัง ด้านการบริหาร ด้านการศึกษา และให้ความรู้ถึงมั่นคงปลอดภัยแก่สังคม เป็นต้น (5) ด้านลักษณะการปกครองของผู้นำพบว่า มีลักษณะธรรมราชา เทวราชา และเป็นผู้นำแบบ ยอมรับด้วยบารมีและยอมรับด้วยธรรมเนียมประเพณีด้วย (6) ด้านวิสัยทัศน์ของผู้นำพบว่า ตัวละครที่เป็นผู้นำมีวิสัยทัศน์รอนด้านในการวินิจฉัยและแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบ (7) ด้านคุณลักษณะของผู้นำ พบว่ามีความเพียร วิริยะอุตสาหะ และอดทน อันเป็นแนวทางที่จะใช้เลือกเฟ้นพิจารณาผู้นำทางการเมืองที่ดีได้