ปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับการควบคุมสถานประกอบการสปาเพื่อสุขภาพ

Abstract

การศึกษาค้นคว้าอิสระฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษามาตรการทางกฎหมายในการควบคุมสถานประกอบการสปาเพื่อสุขภาพของประเทศไทย ศึกษา วิเคราะห์ปัญหามาตรการทางกฎหมายที่เกี่ยวกับการควบคุมสถานประกอบการสปาเพื่อสุขภาพ และเพื่อหาแนวทางการแก้ไขปัญหาและเสนอให้มีการปรับปรุงแก้ไขหรือยกร่างกฎหมายที่เกี่ยวกับการควบคุมสถานประกอบการสปาเพื่อสุขภาพ สำหรับการศึกษาครั้งนี้ เป็นการศึกษาโดยวิธีวิจัยเอกสาร (Documentary Research) โดยทำการศึกษาวิเคราะห์แหล่งข้อมูลจากกระทรวงสาธารณสุข รวมทั้งหนังสือ บทความ วิทยานิพนธ์ เอกสาร งานวิจัยและข้อมูลจากสิ่งพิมพ์อิเลคโทรนิคทางเว็บไซต์ต่าง ๆ รวมทั้งกฎหมาย กฎ ระเบียบ เพื่อค้นหาสภาพปัญหาและแนวทางแก้ไขปัญหาการบังคับใช้กฎหมายเกี่ยวกับการควบคุมสถานประกอบการเพื่อสุขภาพ จากการศึกษาพบว่ามาตรการทางกฎหมายและการบังคับใช้กฎหมายในการควบคุมสถานประกอบการสปาเพื่อสุขภาพ ทั้งในส่วนของกฎหมายว่าด้วยการสาธารณสุขและกฎหมายว่าด้วยสถานบริการ มีปัญหาความซ้ำซ้อนของมาตรการทางกฎหมายระหว่างทั้ง 2 ฉบับ ซึ่งการแก้ไขบทนิยามในมาตรา 3 (3) (ข) แห่งพระราชบัญญัติสถานบริการ (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2546 กำหนดให้ออกกฎหมายลำดับรองซึ่งไปซ้ำซ้อนกับกฎหมายว่า ด้วยการสาธารณสุขที่ให้อำนาจในการออกกฎหมายลำดับรองได้เช่นกัน โดยการออกประกาศกระทรวงสาธารณสุขตามกฎหมายว่าด้วยสถานบริการนั้นเป็นการออกมาตรฐานและการออกใบรับรองในภาพกว้าง ซึ่งไม่สามารถใช้มาตรการบังคับให้ผู้ประกอบกิจการต้องปฏิบัติตามหรือเมื่อผู้ประกอบการฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามก็จะไม่มีบทลงโทษซึ่งแตกต่างกับกฎหมายว่าด้วยการสาธารณสุข ที่กำหนดให้รัฐมนตรีออกกฎกระทรวงกำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และมาตรการในการควบคุมหรือกำหนดมาตรฐานและวิธีการดำเนินการเพื่อตรวจสอบควบคุม หรือกำกับดูแลสถานประกอบกิจการที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพได้ซึ่งหากผู้ใดฝ่าฝืนต่อบทบัญญัติหรือข้อกำหนดดังกล่าวก็มีบทลงโทษตามกฎหมายได้ ส่วนปัญหาการบังคับใช้ ประกาศกระทรวงสาธารณสุขจึงออกตามความในมาตรา 3(3)(ข) แห่งพระราชบัญญัติสถานบริการ พ.ศ. 2509 ซึ่งแก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติสถานบริการ (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2546 พบว่ามีประเด็นปัญหากรณีการขอใบรับรองมาตรฐานเป็นภาคความสมัครใจของ ผู้ประกอบการมิได้มีสภาพบังคับให้ต้องปฏิบัติทุกราย กรณีผู้ประกอบการดำเนินการผิดไปจากมาตรฐานที่กำหนดหรือไม่ต่ออายุใบรับรองมาตรฐานก็ไม่มีการตรวจสอบจากพนักงานเจ้าหน้าที่ที่ชัดเจน ผู้ศึกษาจึงมีข้อเสนอแนะว่าควรมีการเสนอร่างกฎหมายว่าด้วยการควบคุมสถานประกอบการเพื่อสุขภาพ โดยจัดระบบการส่งเสริมและควบคุมกำกับการประกอบการเพื่อสุขภาพให้เป็นไปอย่างมีมาตรฐาน ซึ่งจะลดขั้นตอนการขออนุญาตของผู้ประกอบการและลดปัญหาความซ้ำซ้อนและการบังคับใช้กฎหมายได้