การบริหารจัดการแหล่งเรียนรู้ที่เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นในชุมชนริมแม่น้ำเจ้าพระยาสายเก่าเพื่อใช้ในการศึกษาอย่างยั่งยืน

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) แหล่งเรียนรู้ที่เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นที่เอื้อต่อการจัดการศึกษาในชุมชนริมแม่น้ำเจ้าพระยาสายเก่า 2) ศักยภาพและสภาพการมีส่วนร่วมของชุมชนในการนำแหล่งเรียนรู้ที่เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นมาใช้ในการจัดการศึกษา และ 3) แนวทางการบริหารจัดการแหล่งเรียนรู้ที่เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นในชุมชนริมแม่น้ำเจ้าพระยาสายเก่าเพื่อใช้ในการศึกษาอย่างยั่งยืน ผู้ให้ข้อมูล ประกอบด้วย ผู้ทรงภูมิปัญญาท้องถิ่น 16 คน กลุ่มผู้นำชุมชน ผู้บริหารสถานศึกษา ศึกษานิเทศก์ ครูผู้สอนและผู้ที่เกี่ยวข้อง 40 คน กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ประชาชนและผู้ที่เกี่ยวข้องในเขตบางกอกใหญ่และเขตบางกอกน้อย 400 คน เครื่องมือ ได้แก่ แบบสัมภาษณ์ แบบสอบถาม และแนวคำถามในการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลโดยการหาค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) ภูมิปัญญาท้องถิ่นสาขาที่มีมากที่สุด คือ สาขางานประดิษฐ์ 2) ศักยภาพของชุมชนในการนำแหล่งเรียนรู้มาใช้โดยภาพรวมและรายข้ออยู่ในระดับปานกลาง ข้อที่มีค่าเฉลี่ยระดับสูงที่สุด คือ ชุมชนมีการวางแผนบริหารจัดการแหล่งเรียนรู้ที่เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่น สำหรับการมีส่วนร่วมของชุมชนในการนำแหล่งเรียนรู้มาใช้โดยภาพรวมและรายข้ออยู่ในระดับปานกลาง ข้อที่มีค่าเฉลี่ยระดับสูงที่สุด คือ การมีส่วนร่วมในการวิเคราะห์สภาพปัจจุบันและปัญหาการนำแหล่งเรียนรู้ที่เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นมาใช้ในการจัดการศึกษา และ 3) แนวทางในการนำแหล่งเรียนรู้มาใช้ในการจัดการศึกษา คือ การจัดทำฐานข้อมูลภูมิปัญญาท้องถิ่นในรูปของเว็บไซต์และการจัดทำเป็นเอกสาร สื่อสิ่งพิมพ์ วิดีทัศน์ บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน จัดทำเป็นหลักสูตรสถานศึกษาและสาระเพิ่มเติม