แนวทางการพัฒนาพรรคการเมืองไทยไปสู่การเป็นสถาบันทางการเมืองของประชาชน : ศึกษากรณีพรรคประชาธิปัตย์เปรียบเทียบพรรคชาติไทย

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพี่อ (1) ศึกษาคุณลักษณะของพรรคการเมืองที่เป็นสถาบันทางการเมืองของประชาชน (2) ศึกษาพัฒนาการทางการเมืองของพรรคประชาธิบัตย์และพรรคชาติไทยที่จะนำไปสู่การเป็นสถาบันทางการเมืองของประชาชน และ (3) แนวทางในการพัฒนาพรรคการเมืองไทยให้เป็นสถาบันทางการเมืองของประชาชน ผลการวิจัยพบว่า (1) กลุ่มตัวอย่างมีความคิดเห็นสอดคล้องกับแนวคิดของแซมมวล พี สันติงตัน ว่าพรรคการเมืองที่เป็นสถาบันทางการเมืองมีคุณลักษณะสำคัญสี่ประการ คือ มีความสามารถในการปรับตัว มีความสลับซับซ้อนมาก มีความเป็นอิสระจากอิทธิพลใดๆ และมีความกลมเกลียวเป็นปึกแผ่นอยู่มาก และยังสอดคล้องกับแนวคิดของ โจเซฟ ลาพาลอมบารา และ ไมรอน ไวเนอร์ ที่ว่าทฤษฎีสถาบัน เป็นทฤษฎีที่อธิบายว่า กำเนิดของพรรคการเมืองนั้นเกิดขึ้นจากการรวมตัวในรูปของสโมสรและกลุ่ม ซึ่งภายหลังได้กลายเป็นพรรคการเมือง พรรคการเมืองที่เป็นสถาบันทางการเมืองของประชาชนต้อง มีคุณลักษณะสำคัญเพิ่มเติมคือ การสร้างการมีส่วนร่วมของประชาชน และการเปลี่ยนแปลงวัฒนจรรมทางการเมือง (2) กรณีพรรคประชาธิปัตย์ได้พัฒนาพรรคไปสู่การเป็นสถาบันทางการเมือง แต่ก็ยังไม่บรรลุความเป็นสถาบันทางการเมืองของประชาชน เนื่องจากยังขาดกิจกรรมการมีส่วนร่วมของประชาชนที่มากเพียงพอและต่อเนื่อง กรณีพรรคชาติไทยในช่วงเวลาของการดำรงอยู่ยังไม่สามารถพัฒนาพรรคไปสู่ การเป็นสถาบันทางการเมือง โดยขาดความสามารถในการปรับตัว และยังขาดกิจกรรมการมีส่วนร่วมของประชาขนที่มากเพียงพอและต่อเนื่อง (3) สำหรับแนวทางการปฎิบ้ติเพื่อพัฒนาพรรคการเมืองไปสู่การเป็นสถาบันทางการเมืองของประชาชนนั้น จะต้องพัฒนาระบอบประชาธิปไตย 3 ส่วนไปพร้อมๆ กัน ได้แก่ ระบบการเมือง นักการเมือง และประชาชน