การใช้ปุ๋ยอินทรีย์ในนาข้าวของเกษตรกรผู้ปลูกข้าว ตำบลห้วยคันแหลน อำเภอวิเศษชัยชาญ จังหวัดอ่างทอง

Abstract

การวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเกษตรกร ดังนี้ (1) สภาพทางสังคมและเศรษฐกิจ (2) ความรู้ เกี่ยวกับการใช้ปุ๋ยอินทรีย์ในนาข้าว (3) การใช้ปุ๋ยอินทรีย์ในนาข้าว (4) ปัญหาและข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการใช้ปุ๋ย อินทรีย์ในนาข้าว ผลการวิจัยพบว่า (1) เกษตรมีอายูเฉลี่ย 55.75 ปีส่วนใหญ่จบการศึกษาระดับประถมศึกษา มี ประสบการณ์ในการทำนา เฉลี่ย 32.29 ปี เกษตรกรส่วนใหญ่เป็นสมาชิกสถาบันเกษตรกร โดยเป็นสมาชิกกสุ่ม ลูกต้า ธกส. มากที่สุด คือที่เกษตรกรส่วนใหญ่ได้รับความรู้ คือ เจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร เกษตรกรเข้ารับ ความรู้เกี่ยวกับปุ๋ยอินทรีย์เฉลี่ย 2.73 ครั้งต่อปี มีขนาดพื้นที่เฉลี่ย 23.75 ไร, ในฤดูการผลิตปี 2549 มีรายได้และ รายจ่ายจากการทำนาเฉลี่ย 4,309.74 และ 2,916.20 บาทต่อไร่ จำนวนแรงงานที่ใช้ผลิตข้าว เฉลี่ย 1.94 คนต่อ ครัวเรือนทำนาเฉลี่ย 1.88 ครั้งต่อปี (2) ในภาพรวมเกษตรกรมีความรู้เกี่ยวกับปุ๋ยอินทรีย์ในระดับมากโดยมี ความรู้เกี่ยวกับป๋ยอินทรีย์น้ำ ปุ๋ยพืชสดและปุ๋ยคอกในระดับมาก และปุ๋ยหมักระดับปานกลาง (3) เกษตรกร มากกว่าหนึ่งในสามใช้ปุ๋ยคอก โดยใช้มูลวัว และหว่านทั่วแปลงนา อัตราเฉลี่ยไร่ละ 58.60 กิโลกรัม ในระยะ เตรียมดิน เกษตรกรมากกว่าหนึ่งในสามใช้ปุ๋ยหมัก หว่านทั่วแปลงนา อัตราเฉลี่ยไร่ละ 82.59 กิโลกรัม ในระยะ เตรียมดินและผลิตใช้เอง เกษตรกรมากกว่าหนึ่งในห้า ใช้ปุ๋ยพืชสด โดยปลูกพืชปุ๋ยสดก่อนการทำนา ใช้เมล็ด พันธุ์จากหน่วยงานราชการ ไร่ละ 4 กิโลกรัม และ สับกลบพืชปุ๋ยสดก่อนการปลูกข้าว เกษตรกรเกือบสามในสี่ ใช้ปุ๋ยอินทรีย์นำฉีดพ่นในช่วงการเจริญเติบโต อัตรา31-40 ซีซีต่อน้ำ 20 ลิตร ใช้ 1-2 ครั้งต่อฤดูการผลิตและ ผลิตใช้เอง (4) ปัญหาการใช้ปุ๋ยอินทรีย์ที่สำคัญ คือ ใช้ในปริมาณมาก ขั้นตอนการผลิตยู่งยาก หากหว่านพืชปุ๋ย สด จะไม่ทันน้ำชลประทานที่ปล่อยมา ความรู้และความเข้าใจเกี่ยวกับการผลิต ตามลำดับ ลังนั้น เจ้าหน้าที่ ส่งเสริมการเกษตร และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรประสานความร่วมมือในการถ่ายทอดเทคโนโลยีด้านการผลิต และการใช้ปุ๋ยอินทรีย์ สนับสนุนเอกสารเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ วัสดุต้นแบบ การรวมกลุ่มเพื่อช่วยกันผลิต ให้กับเกษตรกรอย่างจริงจังและต่อเนื่อง