สารสนเทศภูมิศาสตร์สถานที่ตามเส้นทางเสด็จในหนังสือ "เที่ยวเมืองพระร่วง"

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ (1) จัดทำแผนที่และทะเบียนแสดงตำแหน่งสถานที่ตาม เส้นทางเสด็จ “แนวถนนพระร่วง” โดยใช้เทคโนโลยีภูมิสารสนเทศ (2) รวบรวมรายชื่อสถานที่ที่ปรากฏในพระราชนิพนธ์ “เที่ยวเมืองพระร่วง” กระบวนการเทคโนโลยีภูมิสารสนเทศ ประกอบด้วย 1. การรับรู้จากระยะไกล (Remote Sensing- RS) 2. ระบบกำหนดตำแหน่งบนโลก (Global Positioning System- GPS) และ 3. ระบบ สารสนเทศภูมิศาสตร์ (Geographic Information System- GIS) แผนที่ภูมิประเทศมาตราส่วน 1:50,000 (ชุด L7017 และ L7018) กรมแผนที่ทหาร แผนที่ภาพถ่ายออร์โทสีเชิงเลข มาตราส่วน 1:25,000 โดยนำรายชื่อสถานที่ที่ได้จากพระราชนิพนธ์ประมวลผลในระบบภูมิสารสนเทศสนับสนุนการวิจัยในอนาคต และวิเคราะห์อภิปรายผลการศึกษาใช้รูปแบบของแผนที่และทะเบียนแสดงตำแหน่งสถานที่ต่างๆ พร้อมกับการพรรณาเชิงวิเคราะห์ ผลการวิจัยพบว่า (1) สามารถรวบรวมรายชื่อที่ปรากฏในหนังสือเที่ยวเมืองพระร่วงได้จำนวน 449 แห่ง ตามเส้นทางเสด็จประพาสจากกรุงเทพมหานคร ผ่านนครสวรรค์ กำแพงเพชร สุโขทัย อุตรดิตถ์ พิษณุโลก พิจิตร รวมระยะทางประมาณทั้งสิ้น 644 กิโลเมตรและรายชื่อที่ปรากฏในช่วงการเดินทางจากกำแพงเพชร ทางถึงศรีสัชนาลัยจำนวน 259 แห่ง (2) สามารถกำหนด ตำแหน่งลงบนแผนที่และทะเบียนตามเส้นทางเสด็จจากกำแพงเพชรถึงศรีสัชนาลัย จำนวน 145 ตำแหน่ง โดย ได้นำเทคโนโลยีภูมิสารสนเทศเข้าประยุกต์ใช้ในการศึกษาครั้งนี้ซึ่งได้ช่วยในการตัดสินใจ แก้ไข และตรวจสอบได้รวดเร็วยิ่งขึ้น และได้พบว่าแหล่งโบราณคดีต่าง ๆ จากที่ได้เสด็จในปี 2450 ทำให้มีการสำรวจและอนุรักษ์แหล่งโบราณคดีตลอดจนมีการศึกษาเพิ่มเติมอย่างต่อเนื่องในปัจจุบัน