การจัดการการผลิตทุเรียนทดแทนพืชไร่ของเกษตรกรในตำบลคลองม่วงอำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) ข้อมูลพื้นฐานด้านเศรษฐกิจและสังคมของเกษตรกรในตำบลคลองม่วง อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมาที่ประสบความสำเร็จในการผลิตทุเรียนทดแทนพืชไร่ 2) ปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจผลิตทุเรียนทดแทนพืชไร่ 3) การจัดการการผลิตทุเรียนทดแทนพืชไร่ 4) ปัจจัยส่งเสริมและปัจจัยอุปสรรคในการจัดการการผลิตทุเรียนทดแทนพืชไร่ การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญคือเกษตรกรในตำบลคลองม่วง อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา ที่ประสบความสำเร็จในการปลูกทุเรียนทดแทนพืชไร่ จำนวน 3 ราย วิธีการเก็บรวบรวมข้อมูลคือการสังเกตและการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก การวิเคราะห์ข้อมูล นำข้อมูลที่ได้จากการรวบรวมเอกสารและข้อมูลภาคสนามที่ได้จากการสังเกตและการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก วิเคราะห์เนื้อหาตามรูปแบบของการวิเคราะห์อุปนัยและนำเสนอผลการวิจัยโดยการพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า 1) เกษตรกรทั้งหมดเป็นเพศชาย มีอายุระหว่าง 35-66 ปี มีการศึกษาระดับประถมศึกษาถึงปริญญาโท เกษตรกรทุกรายมีพื้นที่เพาะปลูกทุเรียนจำนวน 20 ไร่ ประสบการณ์ในการปลูกทุเรียนระหว่าง 8-17 ปี มี 2 รายทำการเกษตรเป็นอาชีพหลัก และอีก 1 รายรับราชการพร้อมกับทำสวนทุเรียนด้วย 2) ปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจผลิตทุเรียนทดแทนพืชไร่ของเกษตรกร คือ ราคาผลผลิตพืชไร่ตกต่ำไม่คุ้มค่ากับการลงทุน สภาพพื้นที่สามารถปลูกทุเรียนได้ มีอุปกรณ์และเครื่องมือทางการเกษตรพร้อมใช้งาน กำหนดราคาขายได้ ที่ตั้งของสวนมีการคมนาคมสะดวก 3) การจัดการการผลิตทุเรียน พบว่า มีการจัดการการผลิตทุเรียนทั้งตามหลักวิชาการและอาศัยประสบการณ์ที่เคยปลูกไม้ผลชนิดอื่น ศึกษาหาความรู้เพิ่มเติมจากเอกสาร ตำรา สื่อต่างๆ และดูงานจากสวนที่ประสบความสำเร็จ ทำให้ผลผลิตทุเรียนที่ได้มีคุณภาพ เป็นที่ต้องการของผู้บริโภค 4) ปัจจัยส่งเสริมและปัจจัยอุปสรรคในการจัดการการผลิตทุเรียนทดแทนพืชไร่ของเกษตรกร ปัจจัยส่งเสริม พบว่า ราคาทุเรียนที่ขายได้สูงกว่าราคาพืชไร่ มีเครื่องมือและอุปกรณ์ทางการเกษตรพร้อมใช้งาน สามารถดำเนินการได้โดยไม่ต้องใช้เงินลงทุนมากนัก มีเงินทุนเพียงพอ มีตลาดรองรับ ปัจจัยอุปสรรค พบว่า เกษตรกรจำเป็นต้องศึกษาหาความรู้เพิ่มเติม เพราะการปลูกทุเรียนมีขั้นตอนการผลิตที่แตกต่างจากการปลูกพืชไร่