การใช้สารเคมีเพื่อการป้องกันและกาจัดศัตรูพืชอย่างปลอดภัยสำหรับการปลูกผักของกลุ่มเกษตรกรในอำเภอขุนตาล จังหวัดเชียงราย

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) สภาพทางสังคมและเศรษฐกิจของเกษตรกร 2) ความรู้ของเกษตรกร เกี่ยวกับการใช้สารเคมีป้องกันกำจัดศัตรูพืชอย่างปลอดภัย 3) การปฏิบัติของเกษตรกรในการใช้สารเคมีป้องกันกำจัดศัตรูพืชอย่างปลอดภัย 4) ปัญหาและความต้องการของเกษตรกรเกี่ยวกับการส่งเสริมการใช้สารเคมีป้องกันกำจัดศัตรูพืชผักอย่างปลอดภัย ผลการวิจัยพบว่า 1) เกษตรกรเป็นเพศชายมากกว่าเพศหญิง อายุเฉลี่ย 50.49 ปี จบการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย หรือ ปวช. จำนวนสมาชิกในครัวเรือนเฉลี่ย 2.55 คน ประสบการณ์ในการปลูกผักและการใช้สารเคมีป้องกันกำจัดศัตรูพืชผักเฉลี่ย 31.46 ปี เกษตรกรส่วนใหญ่เข้าร่วมเป็นสมาชิกกลุ่มเกษตรกร โดยเกษตรกรครึ่งหนึ่งเป็นสมาชิกกลุ่มลูกค้าธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธกส.) ได้รับแหล่งข้อมูลความรู้ในระดับบ่อยๆ จาก อินเตอร์เน็ต จำนวนแรงงานในครัวเรือนที่ใช้ในการปลูกผักเฉลี่ย 1.45 คน มีการใช้แรงงานจ้างเพียงบางราย พื้นที่ทำการเกษตรทั้งหมดเฉลี่ย 7.22 ไร่ เป็นของตนเอง พื้นที่ในการปลูกผักเฉลี่ย 2.10 ไร่ ในรอบปีการผลิตที่ผ่านมา เกษตรกรมีรายได้จากการปลูกผักเฉลี่ย 4,385.83 บาทต่อรอบการผลิต รายจ่ายทั้งหมดที่ใช้ในการปลูกผักเฉลี่ย 1,525.20 บาท รายจ่ายในการซื้อสารเคมีป้องกันและกำจัดศัตรูพืชผักเฉลี่ย888.19 บาท 2) เกษตรกรมีความรู้เกี่ยวกับการใช้สารเคมีป้องกันกำจัดศัตรูพืชในระดับมาก 3) เกษตรกรมีการปฏิบัติในการใช้สารเคมีป้องกันกำจัดศัตรูพืชที่ถูกต้องตามหลักวิชาการเป็นประจำ เกษตรกรทุกรายใช้สารเคมีป้องกันกำจัดศัตรูพืช ส่วนใหญ่ใช้สารกำจัดแมลง 1 ครั้งต่อฤดูการผลิต ร้อยละ 7.9 เคยแพ้สารเคมี 4) เกษตรกรมีปัญหาเกี่ยวกับการซื้อสารเคมีในระดับมาก ส่วนความรู้ การปฏิบัติ และการเก็บรักษาสารเคมี อยู่ในระดับปานกลาง โดยเกษตรกรมีความต้องการให้ภาครัฐควรมีการควบคุมราคาของสารเคมี จัดหาสารเคมีทีมีคุณภาพให้แก่เกษตรกร การจัดอบรมให้ความรู้เกี่ยวกับการใช้สารมีป้องกันกำจัดศัตรูพืชอย่างถูกต้องและปลอดภัย อีกทั้งควรส่งเสริมทางเลือกในการป้องกันกำจัดศัตรูพืชด้วยวิธีการอื่น ๆ ทดแทนการใช้สารมีป้องกันกำจัดศัตรูพืช