การจัดการการผลิตพริกคุณภาพของกลุ่มเกษตรกรแปลงใหญ่พริกอำเภอหนองม่วงไข่ จังหวัดแพร่

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) การจัดการการผลิตพริกของกลุ่มเกษตรกรแปลงใหญ่พริก 2) ปัจจัยภายในและภายนอกในการจัดการการผลิตพริกของกลุ่มเกษตรกรแปลงใหญ่พริก 3) ปัญหาในการจัดการการผลิตพริกของกลุ่มเกษตรกรแปลงใหญ่พริก และ 4) แนวทางการจัดการการผลิตพริกคุณภาพของกลุ่มเกษตรกรแปลงใหญ่พริก การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงปริมาณและคุณภาพ การวิจัยเชิงปริมาณ ประชากร คือ เกษตรกรสมาชิกแปลงใหญ่พริกอำเภอหนองม่วงไข่ จ.แพร่ ที่จัดตั้ง พ.ศ. 2560 จำนวน 56 ราย โดยใช้ประชากรทั้งหมด ใช้แบบสอบถามที่มีคำถามปลายเปิดและปลายปิด และการวิจัยเชิงคุณภาพ กลุ่มผู้ให้ข้อมูล ประกอบด้วย ประธานและคณะกรรมการแปลงใหญ่ 10 ราย นักวิชาการส่งเสริมการเกษตรสำนักงานเกษตรอำเภอหนองม่วงไข่ ผู้รับผิดชอบงานเกษตรปลอดภัย 1 ราย และผู้รับซื้อพริก 2 ราย รวมทั้งหมด 13 ราย ใช้การสนทนากลุ่ม การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยสถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ความถี่ ค่าเฉลี่ย ค่าร้อยละ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการวิเคราะห์ปัจจัยสภาพแวดล้อมภายนอกและภายใน ผลการวิจัยพบว่า 1) การจัดการการผลิตพริกของเกษตรกร ด้านการจัดการพื้นที่ เกษตรกร เลือกพื้นที่ที่น้ำไม่ท่วมขังและมีการปลูกพืชหมุนเวียน เกษตรกรทั้งหมดใช้พริกพันธุ์หยกสยาม เกษตรกรแช่เมล็ดพันธุ์ก่อนปลูก เพาะเมล็ดในถาดเพาะ วิเคราะห์ความอุดมสมบูรณ์ของดิน และใช้ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน ทำแปลงกว้าง 1.2 เมตร ยาวตามขนาดพื้นที่ แปลงสูง 15-20 เซนติเมตร และเกษตรกรทั้งหมดคลุมแปลงด้วยพลาสติกคลุมดิน ระยะปลูก 30x40 เซนติเมตร ให้น้ำแบบระบบน้ำพุ่ง ให้ปุ๋ยด้วยเครื่องหยอดปุ๋ย และให้ธาตุอาหารรอง มีการตัดแต่งกิ่งแขนงใต้ง่ามแรก ป้องกันกำจัดศัตรูพืชด้วยสารเคมีและชีวภัณฑ์ และเก็บเกี่ยวในระยะที่ตลาดต้องการ 2) ปัจจัยภายในและภายนอกในการจัดการผลิตพริกคุณภาพในระดับมาก 4 ปัจจัย คือ ปัจจัยภายในด้านการบริหารจัดการกลุ่มแปลงใหญ่ ปัจจัยภายนอกด้านแหล่งความรู้เทคโนโลยีและการสนับสนุนจากหน่วยงานภาครัฐและเอกชน ด้านมาตรฐานการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดี ด้านตลาดและแหล่งรับซื้อ 3) ปัญหาในการจัดการผลิตพริกคุณภาพพบว่าในภาพรวมพบปัญหามากด้านโรคแมลง สภาพภูมิอากาศและภัยธรรมชาติ ผลผลิตราคาตกต่ำต้นทุนการผลิตที่สูงแรงงานหายาก 4) แนวทางการจัดการการผลิตพริกคุณภาพของกลุ่มเกษตรกรแปลงใหญ่พริก แบ่งออกเป็น 4 ด้าน คือ กลยุทธ์เชิงรุก เน้นการส่งเสริมและความร่วมมือจากหน่วยงานภาครัฐและเกษตรกร กลยุทธ์เชิงรับ มุ่งเน้นให้เกษตรกรมีการแก้ไขปัญหาและแนวทางปฏิบัติผ่านระบบการรวมกลุ่ม กลยุทธ์เชิงพัฒนา มุ่งเน้นหน่วยงานภาครัฐเพื่อการพัฒนาด้านการผลิต ตลาดและแหล่งเงินทุน กลยุทธ์เชิงพลิกแพลง มุ่งเน้นหน่วยงานภาครัฐในการพัฒนาระบบการผลิตสู่เกษตรนวัตกรรมควบคู่การสร้างและพัฒนาเกษตรกรรุ่นใหม่.