การจัดการความขัดแย้งในชุมชนกับการสร้างฝายมีชีวิต ตำบลยางค้อม อำเภอพิปูน จังหวัดนครศรีธรรมราช

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา (1) สภาพปัญหาและสาเหตุความขัดแย้งในชุมชนกับการสร้างฝายมีชีวิต ตำบลยางค้อม อำเภอพิปูน จังหวัดนครศรีธรรมราช (2) แนวทางที่ใช้ในการจัดการความขัดแย้งในชุมชนกับการสร้างฝายมีชีวิต ตำบลยางค้อม อำเภอพิปูน จังหวัดนครศรีธรรมราช (3) แนวทางแก้ไขความขัดแย้งที่เหมาะสมกับการสร้างฝายมีชีวิต ตำบลยางค้อม อำเภอพิปูน จังหวัดนครศรีธรรมราช วิธีดำเนินการวิจัย ศึกษาจากการเก็บข้อมูลภาคสนาม โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยศึกษาจากเอกสาร การสังเกตการณ์ และการสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ซึ่งผู้วิจัยได้แบ่งผู้ให้ข้อมูลสำคัญออกเป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มผู้นำทางการเมืองผู้นำท้องถิ่นท้องที่ กลุ่มข้าราชการในพื้นที่ และกลุ่มตัวแทนประชาชนในตำบลยางค้อมที่ได้รับผลกระทบ เครื่องมือวิจัยใช้แบบสัมภาษณ์และวิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า 1) สภาพปัญหาและสาเหตุความขัดแย้งในชุมชนกับการสร้างฝายมีชีวิตตำบลยางค้อม เกิดจากการทำประชาคมที่ไม่ทั่วถึงของผู้นำชุมชนในการสร้างฝายมีชีวิต นำไปสู่การต่อต้านของประชาชนด้วยเกรงว่าจะได้รับผลกระทบต่อทรัพย์สิน ส่งผลต่อเศรษฐกิจในชุมชน ความเข้มแข็งทางสังคม การเมืองในท้องถิ่น และเกิดความไม่เป็นธรรมกับประชาชนที่ได้รับผลกระทบ แต่ต้องจำยอมเพื่อไม่ให้มีปัญหากับผู้นำท้องที่และประชาชนที่ผลักดันโครงการ 2) แนวทางที่ใช้ในการจัดการความขัดแย้งในชุมชนกับการสร้างฝายมีชีวิต มีการจัดเลี้ยงน้ำชาเพื่อเป็นการเชิญชวนชาวบ้านในชุมชน เพื่อสร้างการรับรู้หรือเห็นด้วยในการร่วมกันทำฝายมีชีวิต รวมถึงมีการชี้แจงและกำหนดแนวทางในการแก้ไขผลกระทบจากการสร้างฝาย จนทำให้ประชาชนเกิดการยอมรับและเห็นด้วยกับโครงการเพิ่มมากขึ้น และ 3) แนวทางแก้ไขความขัดแย้งที่เหมาะสมกับการสร้างฝายมีชีวิต ควรสอบถามความต้องการหรือความคิดเห็นของคนในชุมชนในเชิงลึกให้หลากหลายมิติ การมองเฉพาะในมุมที่ได้รับประโยชน์จากการสร้างฝ่ายอาจก่อให้เกิดความเสียหายได้ ผู้นำชุมชนควรหันมารวบรวมความคิด ร่วมแลกเปลี่ยนความคิดและยอมรับฟังความคิดเห็นของผู้ที่ได้รับผลกระทบ เพื่อให้เกิดกระบวนการเรียนรู้ร่วมกันหาวิธีแก้ปัญหาลดความผิดพลาดที่จะเกิดขึ้น