การคุ้มครองพยานที่ไม่เปิดเผยตัวตนในคดีเลือกตั้ง

Abstract

การศึกษาค้นคว้าอิสระ เรื่อง การคุ้มครองพยานที่ไม่เปิดเผยตัวตนในคดีเลือกตั้ง มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาแนวคิด ทฤษฎีเกี่ยวกับกฎหมายลักษณะพยาน ความสำคัญของการคุ้มครองพยาน มาตรการปกปิดมิให้เปิดเผยชื่อตัว ชื่อสกุล และที่อยู่ของพยาน (2) ศึกษาและเปรียบเทียบมาตรการปกปิด มิให้เปิดเผยชื่อตัว ชื่อสกุล และที่อยู่พยานในระบบการพิจารณาคดีของประเทศไทยและต่างประเทศ (3) ศึกษาและวิเคราะห์ปัญหาเกี่ยวกับการใช้มาตรการปกปิด มิให้เปิดเผยชื่อตัว ชื่อสกุลและที่อยู่พยานในคดีเลือกตั้ง (4) เพื่อเสนอแนะแนวทางและการแก้ไขกฎหมายที่เกี่ยวข้องเพื่อนำมาตรการปกปิด มิให้เปิดเผยชื่อตัว ชื่อสกุล และที่อยู่พยานมาใช้กับระบบการพิจารณาคดีเลือกตั้งพร้อมทั้งจำกัดการใช้มาตรการดังกล่าวการศึกษาค้นคว้าอิสระนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยวิธีวิจัยเอกสารจากประมวลกฎหมาย บทความ วารสาร เอกสารข้อมูลจากสื่ออิเล็กทรอนิกส์ ทั้งกฎหมายของประเทศไทย และกฎหมายของต่างประเทศ โดยนำข้อมูลทั้งหมดมาวิเคราะห์และเปรียบเทียบ เพื่อหาข้อสรุป และข้อเสนอแนะ ในการแก้ไขปรับปรุงกฎหมายผลการศึกษาพบว่า (1) การคุ้มครองพยานในคดีเลือกตั้งมีขึ้นเพื่อสนับสนุนกระบวนการยุติธรรมทางอาญาภายใต้ทฤษฎีควบคุมอาชญากรรม โดยหนึ่งในมาตรการคุ้มครองพยาน คือ มาตรการปกปิด มิให้เปิดเผยชื่อตัว ชื่อสกุล และที่อยู่ของพยาน (2) ระบบการพิจารณาคดีของประเทศไทยยังไม่มีกฎหมายกำหนดอนุญาตให้นำมาตรการดังกล่าวมาใช้ในชั้นพิจารณาคดี แตกต่างจากสาธารณรัฐฝรั่งเศส สหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนีและราชอาณาจักรนิวซีแลนด์ ที่มีกฎหมายบัญญัติให้ใช้มาตรการดังกล่าวในชั้นพิจารณาคดีของศาลภายใต้เงื่อนไขที่กฎหมายกำหนด (3) มีกระบวนการคุ้มครองพยานโดยใช้มาตรการดังกล่าวในชั้นสืบสวนและไต่สวนของคณะกรรมการการเลือกตั้ง แต่ยังไม่มีกฎหมายกำหนดอนุญาตให้นำมาตรการดังกล่าวมาใช้ในระบบวิธีพิจารณาคดีเกี่ยวกับการกระทำความผิดกฎหมายเลือกตั้ง (4) จึงเสนอแก้ไขเพิ่มเติมระเบียบของที่ประชุมใหญ่ศาลฎีกาว่าด้วยการพิจารณาและวินิจฉัยคดีเกี่ยวกับสิทธิสมัครรับเลือกตั้งและการเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งหรือสิทธิเลือกตั้งในการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร พ.ศ. 2561 ระเบียบของที่ประชุมใหญ่ศาลฎีกาว่าด้วยการพิจารณาและวินิจฉัยคดีเกี่ยวกับสิทธิสมัครรับเลือกตั้งและการเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งหรือสิทธิเลือกตั้งในการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น พ.ศ. 2562 และพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยคณะกรรมการการเลือกตั้ง พ.ศ. 2560 ให้สามารถใช้มาตรการปกปิด มิให้เปิดเผยชื่อตัว ชื่อสกุล และที่อยู่ของพยานในชั้นพิจารณาคดีของศาลภายใต้เงื่อนไขที่กฎหมายกำหนด โดยยังคงคำนึงถึงสิทธิในการได้รับการพิจารณาคดีของจำเลยอย่างเป็นธรรม