Problems in Criminal Disputes Mediation: A Case Study of Termination of Criminal Proceedings in Inquiry Stage

Abstract

The objectives of this independent study are: (1) to study concepts, theories and backgrounds of criminal disputes mediation, (2) to study and compare through Thailand, The United States of America (USA) and France laws on criminal disputes mediation, (3) to analyze problems dealing with the criminal disputes mediation in Thailand, and (4) to suggest the guidelines for amending the law and the appropriate pathways relating to disputes mediation for criminal cases. This is follows qualitative methodology. Document analysis is the main method of data collection from text books, Thai documents, academic articles, provisions such as of the Dispute Mediation Act B.E. 2562 reliable websites as well as USA and France principles of law. The results were as follows: (1) criminal disputes mediation is considered very important concept, with many countries adopting this concept for case management and also for the parties to understand each other. (2) it was found that the similar and different way of legal measures throughout Thailand, USA and France to enact the criminal disputes mediation law (3) for the termination of criminal proceedings in inquiry stage, it was found that Thailand prescribed the base of offences narrowly to enter dispute mediation, but the USA prescribed almost all of offences. The prescription of Thai mediator qualification is not covered qualifications of the mediator, but USA requires the experiences of mediators. In addition, Thailand requires inquiry official to use discretion in bringing cases to the mediation process, which is different from USA where government officials do not have to use discretion but specify that every case can be mediated, and (4) It should be added the base of offences for entering cases to dispute mediation process, the qualifications of the criminal mediator requirement should be amended and parties should be able to appeal against orders of the inquiry official.

การศึกษาค้นคว้าอิสระนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาแนวคิด ทฤษฎี และความเป็นมาการไกล่เกลี่ยข้อพิพาททางอาญา (2) ศึกษาเปรียบเทียบกฎหมายการไกล่เกลี่ยข้อพิพาททางอาญาของประเทศไทย สหรัฐอเมริกาและสาธารณรัฐฝรั่งเศส (3) วิเคราะห์ปัญหาการไกล่เกลี่ยข้อพิพาททางอาญาของประเทศไทย (4) เสนอแนะแนวทางแก้ไขข้อกฎหมายเพื่อให้ได้หลักเกณฑ์ที่เหมาะสมสำหรับการไกล่เกลี่ยข้อพิพาททางอาญา การศึกษาค้นคว้าอิสระนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยการวิจัยจากเอกสาร ผู้ศึกษาได้ค้นคว้ารวบรวมข้อมูลจากหนังสือ เอกสารที่เป็นภาษาไทย ตำรา หนังสือ บทความทางวิชาการ บทบัญญัติ แห่งกฎหมาย เช่นพระราชบัญญัติว่าด้วยการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท พ.ศ. 2562 รวมถึงข้อมูลทางเว็บไซต์ ที่น่าเชื่อถือ และหลักกฎหมายของสหรัฐอเมริกาและสาธารณรัฐฝรั่งเศส แล้วนำมาวิเคราะห์ หาคำตอบและข้อเสนอแนะที่เหมาะสมในการไกล่เกลี่ยข้อพิพาททางอาญา ผลการศึกษา พบว่า (1) การไกล่เกลี่ยข้อพิพาททางอาญาถือว่ามีความสำคัญมากโดยหลายประเทศมีแนวความคิดนำมาใช้เพื่อประโยชน์ต่อการบริหารจัดการคดีและยังผลต่อคู่กรณีที่จะเข้าใจซึ่งกันและกัน (2) มาตรการทางกฎหมายที่เกี่ยวข้องพบว่าประเทศไทย สหรัฐอเมริกาและสาธารณรัฐฝรั่งเศสมีกฎหมายบัญญัติการไกล่เกลี่ยข้อพิพาททางอาญาไว้มีความคล้ายคลึงและแตกต่างกัน (3) การยุติคดีอาญาชั้นสอบสวนนั้น ประเทศไทยการกำหนดฐานความผิดที่ไกล่เกลี่ยข้อพิพาทชั้นสอบสวนแคบเกินไป ต่างกับสหรัฐอเมริกาที่กำหนดให้ความผิดเกือบทุกประเภทสามารถเข้าสู่กระบวนการไกล่เกลี่ยได้ ส่วนการกำหนดคุณสมบัติผู้ไกล่เกลี่ยนั้นประเทศไทยยังไม่กำหนดคุณสมบัติต่างกับสหรัฐอเมริกาที่พิจารณาจากประสบการณ์ทางคดีของผู้ไกล่เกลี่ย นอกจากนี้ประเทศไทยยังกำหนดให้พนักงานสอบสวนใช้ดุลพินิจการนำคดีเข้าสู่กระบวนการไกล่เกลี่ยซึ่งต่างกับสหรัฐอเมริกาที่เจ้าหน้าที่รัฐไม่ต้องใช้ดุลพินิจแต่เป็นการกำหนดให้ทุกคดีสามารถไกล่เกลี่ยได้ (4) เห็นควรเพิ่มฐานความผิดที่เข้าสู่การไกล่เกลี่ยได้ และเพิ่มรายละเอียดสมบัติบุคคลที่จะเป็นผู้ไกล่เกลี่ยคดีอาญา อีกทั้งควรให้คู่พิพาทสามารถอุทธรณ์คำสั่งไม่อนุญาตของพนักงานสอบสวน