แนวทางการส่งเสริมการผลิตข้าวขาวดอกมะลิ 105 ตามการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีในการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวของเกษตรกร อำเภอเนินขาม จังหวัดชัยนาท

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) สภาพทั่วไปของเกษตรกร 2) สภาพการผลิตข้าวขาวดอกมะลิ 105 3) การปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีในการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวของเกษตรกร 4) ความต้องการในการส่งเสริมการผลิตข้าวขาวดอกมะลิ 105 ตามการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีในการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว และ 5) แนวทางการส่งเสริมการการผลิต ข้าวขาวดอกมะลิ 105 ตามการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีในการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว ประชากรที่ใช้ในการศึกษา คือ สมาชิกศูนย์ข้าวชุมชนอำเภอเนินขามที่ขึ้นทะเบียนกับสำนักงานเกษตร อำเภอเนินขาม ปี2565/66 จำนวน 113 ราย กำหนดขนาดของกลุ่มตัวอย่างโดยใช้สูตร ทาโร ยามาเน ที่ความคลาดเคลื่อน 0.05 ได้กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 88 ราย ใช้วิธีการสุ่มตัวอย่างแบบง่าย เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลโดยสถิติ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าต่ำสุด ค่าสูงสุด ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การจัดอันดับ และการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการศึกษาพบว่า 1) เกษตรกร ร้อยละ 56.8 เป็นเพศชาย มีอายุมากกว่า 60 ปีขึ้นไป อายุเฉลี่ย 60.20 ปี มีการศึกษาระดับประถมศึกษา จำนวนสมาชิกในครัวเรือนเฉลี่ย 3.51 คนได้รับข้อมูลข่าวสารทางการเกษตรจากผู้นำท้องถิ่นและเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร พื้นที่ทำการเกษตรทั้งหมดเฉลี่ย 42.4 ไร่ เกษตรกรร้อยละ 62.5 มีพื้นที่เป็นของตัวเอง 2) มีประสบการณ์การปลูกข้าวระหว่าง 36-45 ปี มีพื้นที่ปลูกข้าวน้อยกว่าหรือเท่ากับ 16 ไร่ เฉลี่ย 19.9 ไร่ แหล่ง เมล็ดพันธุ์ข้าวที่นำมาปลูก ร้อยละ 75.0 เกษตรกรผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวไว้เอง ต้นทุนการผลิตข้าวเฉลี่ย 4,080.26 บาท/ไร่ ผลผลิตเฉลี่ย 595.80 กิโลกรัม/ไร่ 3) เกษตรกรมีการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีในระดับมากเกือบทุกประเด็น ยกเว้น การผลิตให้ปลอดจากพันธุ์ปน การจัดการกระบวนการผลิตเพื่อให้ได้ผลิตผลคุณภาพ และการบันทึกข้อมูล 4) เกษตรกรได้รับความรู้ด้านการส่งเสริมการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีในการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวขาวดอกมะลิ 105 ในระดับมาก เกษตรกรต้องการความรู้ในระดับมากที่สุด โดยผ่านช่องทางการส่งเสริมประเภทสื่อบุคคลในระดับมากที่สุด และวิธีการส่งเสริมใน ระดับมากที่สุด ได้แก่ การบรรยาย การสาธิต การทัศนศึกษาและการฝึกปฏิบัติ 5) แนวทางการส่งเสริมการผลิตข้าวขาวดอกมะลิ 105 ตามการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีในการผลิตเมล็ด พันธุ์ข้าว ได้แก่ การจัดโครงการฝึกอบรมและฝึกปฏิบัติเกี่ยวกับองค์ความรู้ด้านการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวที่ดีมีคุณภาพ และการศึกษาดูงานในแปลงต้นแบบ แปลงสาธิตการผลิตเมล็ดพันธุ์ดี