แนวทางการส่งเสริมการกำจัดข้าววัชพืชของเกษตรกรผู้ปลูกข้าว ตำบลแสนตอ อำเภอท่ามะกา จังหวัดกาญจนบุรี

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) สภาพพื้นฐานทางเศรษฐกิจและสังคมของเกษตรกร 2) ความรู้และการปฏิบัติในการกำจัดข้าววัชพืชของเกษตรกร 3) การได้รับการส่งเสริมและความต้องการในการส่งเสริมการกำจัดข้าววัชพืชของเกษตรกร 4) ปัญหาและแนวทางในการส่งเสริมการกำจัดข้าววัชพืชของเกษตรกร การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงสำรวจ คือ เกษตรกรผู้ปลูกข้าวของตำบลแสนตอ อำเภอท่ามะกา จังหวัดกาญจนบุรี ที่ขึ้นทะเบียนปลูกข้าวนาปี 2566/67 จำนวน 445 ราย กำหนดขนาดกลุ่มตัวอย่างโดยใช้สูตรของ ทาโร ยามาเน ที่ค่าความคลาดเคลื่อนที่ 0.07 ได้จำนวนกลุ่มตัวอย่าง 140 ราย ทำการสุ่มตัวอย่างแบบง่าย เครื่องมือวิจัยใช้แบบสัมภาษณ์เก็บข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนา ได้แก่ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าต่ำสุด ค่าสูงสุดค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัย พบว่า 1) เกษตรกร ร้อยละ 52.9 เป็นเพศชาย มีอายุเฉลี่ย 56.65ปี จบการศึกษาระดับประถมศึกษาปีที่ 6 ส่วนมากไม่มีตำแหน่งทางสังคม มีสมาชิกในครัวเรือนเฉลี่ย 3.61 ราย ส่วนใหญ่เป็นสมาชิกกลุ่มลูกค้าธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์ ได้รับข้อมูลเกี่ยวกับข้าววัชพืชจากเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตรภาครัฐ ไม่เคยไปศึกษา ดูงานและอบรมที่เกี่ยวข้องกับข้าววัชพืช มีพื้นที่ทำการเกษตรทั้งหมดเฉลี่ย 16.57 ไร่ มีพื้นที่ทำนาเฉลี่ย 12.0 ไร่ ร้อยละ 39.3 เป็นเจ้าของเองทั้งหมด ใช้เงินทุนตัวเอง มีรายได้เฉลี่ย 160,821.42 บาท มีภาระหนี้สิน แรงงานในครัวเรือนเฉลี่ย 2 ราย การจ้างแรงงาน เฉลี่ย 0.48 รายพบว่า มีการพบความรุนแรงของการระบาดของข้าววัชพืชในแปลงนาระดับปานกลางถึงรุนแรง 2) ความรู้โดยรวมเกี่ยวกับความรู้ทั่วไปของข้าววัชพืชและความรู้เกี่ยวกับการปฏิบัติในการกำจัดข้าววัชพืชของเกษตรกรอยู่ในระดับปานกลาง มีการปฏิบัติในการกำจัดข้าววัชพืชของเกษตรกร โดยใช้วิธีป้องกัน วิธีเขตกรรม และวิธีใช้สารกำจัดวัชพืชในระดับปานกลางและน้อย 3) มีความต้องการการส่งเสริมที่ระดับมากในด้านความรู้ ที่ประเด็นความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับข้าววัชพืช มากที่สุด และมีปัญหาในการส่งเสริมการกำจัดข้าววัชพืชของเกษตรกรในระดับปานกลาง โดยประเด็นที่มีปัญหามากที่สุดคือ ด้านความรู้ และการใช้เทคโนโลยีมีความยุ่งยาก 4) แนวทางในการส่งเสริม คือควรมีการให้ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับข้าววัชพืช รวมถึงวิธีปฏิบัติในการกำจัดข้าววัชพืช โดยมีเจ้าหน้าที่เข้ามาเยี่ยมเยียนแนะนำให้ความรู้เกษตรกร ควรจัดทัศนศึกษาในพื้นที่ที่ประสบผลสำเร็จ ควรมีการจัดฝึกอบรมพิเศษเพื่อให้เกษตรเกิดความชำนาญ มีเอกสารสิ่งพิมพ์ที่น่าสนใจและเข้าถึงง่ายและมีไลน์กลุ่มไว้ให้ความรู้และคำปรึกษา