การพัฒนาวิสาหกิจชุมชนกลุ่มผู้ปลูกโกโก้เพื่อการส่งออกและแปรรูป ตามโมเดลเศรษฐกิจ BCG ตำบลน้ำแวน อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) สภาพส่วนบุคคล สภาพเศรษฐกิจ และสังคมของสมาชิกวิสาหกิจชุมชนกลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกโกโก้ ผู้บริโภค เจ้าหน้าที่ปราชญ์ ผู้นำชุมชน 2) ความรู้ แหล่งความรู้ ความคิดเห็นและความต้องการพัฒนาวิสาหกิจชุมชนตามโมเดลเศรษฐกิจ BCG สมาชิกวิสาหกิจชุมชนกลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกโกโก้ ผู้บริโภค เจ้าหน้าที่ปราชญ์ ผู้นำชุมชน 3) ปัญหาและข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการพัฒนาวิสาหกิจชุมชนตามโมเดลเศรษฐกิจ BCG ของสมาชิกวิสาหกิจชุมชนกลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกโกโก้ ผู้บริโภค เจ้าหน้าที่ปราชญ์ ผู้นำชุมชน 4) สภาพการผลิต การตลาด สภาพแวดล้อมภายใน ภายนอกและแนวทางการพัฒนาวิสาหกิจชุมชนกลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกโกโก้ 5) วิเคราะห์โมเดลพัฒนาวิสาหกิจชุมชนกลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกโกโก้ เพื่อการส่งออกและแปรรูป ตามโมเดลเศรษฐกิจ BCGการวิจัยนี้เป็นการวิจัยแบบผสมวิธี ประชากรที่ศึกษามี 3 กลุ่ม คือ 1) สมาชิกวิสาหกิจชุมชนกลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกโกโก้เพื่อการส่งออกและแปรรูป หมู่ที่ 10 ตำบลน้ำแวน ปี 2566 จำนวน 31 ราย เก็บข้อมูลทั้งหมด 2) ผู้นำชุมชนและปราชญ์ชาวบ้าน จำนวน 3 ราย สุ่มแบบเฉพาะเจาะจง 3) ผู้บริโภค จำนวน 20 ราย สุ่มแบบพบโดยบังเอิญ และ 4) เกษตรตำบล เจ้าหน้าที่ศูนย์บริการและถ่ายทอดเทคโนโลยีการเกษตรประจำตำบลน้ำแวน นักพัฒนาชุมชน จำนวน 3 ราย เก็บข้อมูลทั้งหมด รวม 57 ราย เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสัมภาษณ์และประเด็นสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยสถิติพรรณนา ได้แก่ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าสูงสุด ค่าต่ำสุด ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การจัดอันดับ และการจัดหมวดหมู่ข้อมูลผลการวิจัย พบว่า 1) สมาชิกวิสาหกิจชุมชน อายุเฉลี่ย 56.10 ปี รายได้ในครอบครัวเฉลี่ย 82,096.70 บาท/ปี ผู้บริโภค อายุเฉลี่ย 43.60 ปี เจ้าหน้าที่ ปราชญ์ ผู้นำชุมชน อายุเฉลี่ย 40.67 ปี 2) สมาชิกวิสาหกิจชุมชนมีความรู้เกี่ยวกับการพัฒนาผลิตภัณฑ์ตามโมเดลเศรษฐกิจ BCG ในระดับมากที่สุด โดยได้รับความรู้จากสื่อกลุ่ม โดยเฉพาะจากการประชุม สมาชิกวิสาหกิจชุมชนมีความคิดเห็นในด้านการพัฒนาผลิตภัณฑ์จากโกโก้มากที่สุด ส่วนผู้บริโภค เจ้าหน้าที่ ปราชญ์ ผู้นำชุมชน มีความคิดเห็นในการต่อยอดผลิตภัณฑ์ที่เชื่อมโยงโมเดลเศรษฐกิจ BCG สมาชิกวิสาหกิจชุมชนมีความต้องการในการส่งเสริมและการสนับสนุนจากหน่วยงานต่าง ๆ มากที่สุด 3) สมาชิกวิสาหกิจชุมชนมีปัญหาด้านการส่งเสริมการตลาดมากที่สุด ส่วนผู้บริโภค เจ้าหน้าที่ ปราชญ์ ผู้นำชุมชน มีปัญหาด้านการสนับสนุนมากที่สุด สมาชิกวิสาหกิจชุมชน ผู้บริโภค เจ้าหน้าที่ ปราชญ์ ผู้นำชุมชนเห็นด้วยกับข้อเสนอแนะด้านการสนับสนุนมากที่สุด โดยเฉพาะด้านการมีคนรุ่นใหม่เข้ามาร่วมกิจกรรมวิสาหกิจชุมชน 4) สภาพการผลิต กลุ่มผลิตเมล็ดสดได้ 3,000 กิโลกรัม/ปีเมล็ดแห้ง 1,200 กิโลกรัม/ปี สภาพการตลาดมีผลิตภัณฑ์ 8 ผลิตภัณฑ์ จำหน่ายผ่านร้านค้าส่ง ออกบูทจำหน่ายสินค้า สภาพแวดล้อมภายใน ภายนอกกลุ่ม พบว่า จุดแข็ง คือ มีความสามัคคี ลงมือทำจริง จุดอ่อน คือ ขาดทักษะความรู้ประสบการณ์การแปรรูป มีโอกาสจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องให้การสนับสนุนกิจกรรม และอุปสรรค คือ การขาดแคลนแหล่งน้ำ และอุปกรณ์แปรรูป แนวทางการพัฒนาวิสาหกิจชุมชนควรส่งเสริมความรู้การแปรรูปและการตลาด5) การวิเคราะห์โมเดลธุรกิจ ประกอบด้วย การหาความต้องการของผู้บริโภค การคำนวณต้นทุน รายได้ และมีการใช้ผลผลิตอย่างคุ้มค่าตามโมเดลเศรษฐกิจ BCG