ระบบสารสนเทศการเกษตรเพื่อการส่งเสริมการผลิตลำไยในรูปแบบแปลงใหญ่ อำเภอวังเจ้า จังหวัดตาก

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) รวบรวมข้อมูลสารสนเทศการเกษตรที่สำคัญต่อ การผลิตลำไยโครงการระบบส่งเสริมการเกษตรแบบแปลงใหญ่ 2) วิเคราะห์ข้อมูลจากระบบสารสนเทศการเกษตรในการจัดการพื้นที่เกษตรกรรมโครงการระบบส่งเสริมการเกษตรแบบแปลงใหญ่ลำไย 3) วิเคราะห์ต้นทุนการผลิตในแปลงใหญ่จำแนกตามความเหมาะสมของพื้นที่เปรียบเทียบต้นทุนกับค่าเฉลี่ยทั้งประเทศ 4) ศึกษาแนวทางในการส่งเสริมการเกษตรในรูปแบบแปลงใหญ่โดยใช้ข้อมูลจากระบบสารสนเทศการเกษตร ผลการวิจัย พบว่า (1) เกษตรกรส่วนใหญ่ เป็นเพศหญิง ระหว่าง 30-40 ปี มีการศึกษาระดับประถมศึกษา มีรายได้เฉลี่ยต่อครัวเรือนระหว่าง 10,000-100,000 บาท ลักษณะทั่วไปของการเกษตรแบบแปลงใหญ่ ลำไย อำเภอวังเจ้า จังหวัดตาก เกษตรกรส่วนใหญ่ถือครองเอกสิทธิ์ในพื้นที่แบบ ส.ป.ก. ใช้สระเป็นแหล่งนํ้า ใช้ระบบนํ้าแบบร่อง มีลักษณะดินแบบร่วนเหนียว (2) จากข้อมูลระบบสารสนเทศการเกษตร พื้นที่อำเภอวังเจ้าที่จัดทำระบบแปลงใหญ่ คือ ตำบลเชียงทองและตำบลนาโบสถ์ ผู้เข้าร่วมระบบส่งเสริมการเกษตรแบบแปลงใหญ่ลำไย มีเกษตรกรเข้าร่วมโครงการจำนวน 78 ราย และขนาดพื้นที่ จำนวน 972.28 ไร่ แยกเป็นเกษตรกรที่ปลูกลำไย 3 กลุ่มตามความเหมาะสมของพื้นที่ ดังนี้ ปลูกลำไยในพื้นที่เหมาะสมมาก จำนวน 2 ราย พื้นที่ 20.32 ไร่ ปลูกลำไยในพื้นที่เหมาะสมปานกลาง จำนวน 6 ราย พื้นที่ 64.30 ไร่ ปลูกลำไยในพื้นที่ไม่เหมาะสม จำนวน 70 ราย พื้นที่ 887.66 ไร่ (3) การปลูกลำไยในพื้นที่ไม่เหมาะสมมีต้นทุนทั้งหมด เมื่อเปรียบเทียบกับค่าเฉลี่ยทั้งประเทศ พบว่าสูงกว่า 3,932.00 บาท/ไร่ พื้นที่เหมาะสมมีต้นทุนทั้งหมด เมื่อเปรียบเทียบกับค่าเฉลี่ยทั้งประเทศ พบว่าสูงกว่า 2,146 บาท/ไร่ และพื้นที่ไม่เหมาะสมมีรายได้สุทธิ เมื่อเปรียบเทียบกับค่าเฉลี่ยทั้งประเทศ พบว่าน้อยกว่า 3.94 บาท/กิโลกรัม พื้นที่เหมาะสมมีรายได้สุทธิ เมื่อเปรียบเทียบกับค่าเฉลี่ยทั้งประเทศ พบว่าน้อยกว่า 0.96 บาท/กิโลกรัม (4) แนวทางการส่งเสริมการเกษตรในรูปแบบแปลงใหญ่โดยใช้ระบบสารสนเทศการเกษตร ควรเน้นระบบข้อมูลเพื่อการรวมกลุ่มของเกษตรกร เกี่ยวกับการผลิต การซื้อปัจจัยการผลิต การขาย เพื่อเป็นข้อมูลในการสร้างอำนาจการต่อรองของกลุ่ม ส่งเสริมการบริหารต้นทุนและเพิ่มผลผลิต ด้วยการนำเทคโนโลยีมาเข้ามาช่วยในการจัดการให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น