ปัญหาการเข้าชื่อเสนอกฎหมายโดยประชาชนในกระบวนการนิติบัญญัติของประเทศไทย

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. ศึกษาแนวคิด ทฤษฎี การปกครองในระบอบประชาธิปไตยกับการเข้าชื่อเสนอกฎหมายและพัฒนาการในการมีส่วนร่วมทางการเมืองของประชาชน 2. ศึกษาการเข้าชื่อเสนอกฎหมายโดยประชาชนของประเทศไทยเปรียบเทียบกับของต่างประเทศ 3. วิเคราะห์ปัญหาและอุปสรรคของการเข้าชื่อเสนอกฎหมายโดยประชาชน และ 4. เสนอแนะแนวทางการแก้ไขปรับปรุงกฎหมายเกี่ยวกับการเข้าชื่อเสนอกฎหมายโดยประชาชนของประเทศไทย การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยวิธีวิจัยเอกสาร จากการค้นคว้าข้อมูลจากบทบัญญัติของกฎหมาย ประกอบหนังสือ เอกสาร บทความทางวิชาการ วารสารทางกฎหมาย วิทยานิพนธ์ ข้อมูลทางอินเทอร์เน็ต เอกสารวิจัยที่เกี่ยวข้องทั้งของประเทศไทยและของต่างประเทศ ผลการวิจัยพบว่า 1. ในการปกครองระบอบประชาธิปไตยถือว่าประชาชนเป็นเจ้าของอำนาจอธิปไตย ได้มีการเปิดโอกาสให้ประชาชนได้มีส่วนร่วมทางการเมืองโดยเฉพาะการมีสิทธิเสนอกฎหมายที่เป็นความต้องการของประชาชน 2. ในประเทศไทยมีการเปิดโอกาสให้ประชาชนเข้าชื่อเสนอกฎหมายเช่นเดียวกับต่างประเทศ แต่ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (พุทธศักราช 2560) จำกัดสิทธิของประชาชนในการเสนอกฎหมายได้เฉพาะที่เกี่ยวกับหมวด 3 สิทธิและเสรีภาพของปวงชนชาวไทย และ หมวด 5 หน้าที่ของรัฐเท่านั้น ซึ่งในต่างประเทศไม่ได้มีการจำกัดสิทธิดังกล่าว 3. ปัญหาและอุปสรรคของการเข้าชื่อเสนอกฎหมายโดยประชาชนมี 4 ประการสำคัญ ดังนี้ (1) ปัญหาความไม่สอดคล้องของพระราชบัญญัติว่าด้วยการเข้าชื่อเสนอกฎหมาย พ.ศ. 2556 กับรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (พุทธศักราช 2560) (2) ปัญหาการดำเนินการตามบทบัญญัติ มาตรา 77 ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (พุทธศักราช 2560) (3) ปัญหาก่อนเข้าสู่กระบวนการพิจารณาร่างกฎหมายของฝ่ายนิติบัญญัติ และ (4) ปัญหาระหว่างการพิจารณาร่างกฎหมายของฝ่ายนิติบัญญัติ และ 4. เสนอแนะแก้ไขปรับปรุงกฎหมายเกี่ยวกับการเข้าชื่อเสนอกฎหมายโดยประชาชนของประเทศไทยให้สอดคล้องกับรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (พุทธศักราช 2560) ส่งเสริมและให้ความสำคัญกับการมีส่วนร่วมของประชาชนโดยเฉพาะกระบวนการเข้าชื่อเสนอกฎหมายโดยประชาชนให้มากยิ่งขึ้น