การจัดการปุ๋ยในนาข้าวของเกษตรกรในเขตคลองสามวา กรุงเทพมหานคร

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) สภาพพื้นฐานทางสังคมและเศรษฐกิจของเกษตรกร 2) สภาพการผลิตข้าวของเกษตรกร 3) การจัดการปุ๋ยในนาข้าวของเกษตรกร และ 4) ปัญหาและข้อเสนอแนะ การใช้ปุ๋ยในนาข้าวของเกษตรกรในเขตคลองสามวา กรุงเทพมหานคร การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงสำรวจ ประชากร คือ เกษตรกรทำนาในเขตคลองสามวาที่ขึ้นทะเบียนผู้ปลูกข้าวกับสำนักงานเกษตรเขตมีนบุรี จำนวน 639 ราย กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 155 ราย ใช้วิธีการสุ่มตัวอย่างแบบง่าย คิดเป็นร้อยละ 24 ของประชากรทั้งหมด เก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เกษตรกร และวิเคราะห์ดินของแต่ละรายโดยชุดตรวจสอบค่า เอ็น พี เค และ ความเป็นกรดด่างของดินแบบรวดเร็ว (NPK pH Test Kit for Soil) การวิเคราะห์ข้อมูลใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์สำเร็จรูปโดยใช้สถิติ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าตํ่าสุด และค่าสูงสุด ผลการวิจัยพบว่า 1) สภาพพื้นฐานทางสังคมและเศรษฐกิจของเกษตรกร เกษตรกรส่วนใหญ่เป็นเพศชาย มีอายุเฉลี่ย 56.8 ปี จบการศึกษาระดับชั้นประถม มีแรงงานเฉลี่ย 1.7 คน มีประสบการณ์การ ทำนาเฉลี่ย 28.6 ปี มีพื้นที่ทำนาเฉลี่ย 27.7 ไร่ ผลผลิตเฉลี่ย 832.5 กก.ต่อไร่ รายได้เฉลี่ย 8,700.3 บาทต่อไร่ ต้นทุนการผลิตเฉลี่ย 4,705.6 บาทต่อไร่ 2) สภาพการผลิตข้าวของเกษตรกร เกษตรกรใช้อัตราเมล็ดพันธุ์ในการปลูกข้าว 25 กก.ต่อไร่ พันธุ์ข้าวที่ใช้มากที่สุด คือ พันธุ์ กข 3 ปลูกข้าว 2 ครั้ง ขายผลผลิตทันทีหลังการเก็บเกี่ยว 3) การจัดการปุ๋ยในนาข้าวของเกษตรกร เกษตรกรส่วนใหญ่ใช้ปุ๋ยเคมี โดยแบ่งใส่ 2 ครั้ง ใช้ปุ๋ยเคมีสูตร 16-20-0 อัตรา 25 กก.ต่อไร่ การวิเคราะห์ดินของเกษตรกรส่วนใหญ่ดินมีความเป็นกรดปานกลาง (pH 5.0) ระดับธาตุอาหารในดินมีธาตุไนโตรเจนตํ่า มีธาตุฟอสฟอรัสและธาตุโพแทสเซียมปานกลาง เกษตรกรใช้ปุ๋ยเคมีไม่เป็นไปตามคำแนะนำจากผลการวิเคราะห์ดินและไม่ใช้โพแทสเซียม 4) ปัญหาและข้อเสนอแนะการใช้ปุ๋ยในนาข้าว เกษตรกรมีปัญหาการใช้ปุ๋ยในด้านองค์ความรู้ การผลิต การใช้ปุ๋ย และด้านสิ่งแวดล้อม และมีข้อเสนอแนะให้มีการแนะนำและส่งเสริมความรู้การใช้ปุ๋ยอย่างถูกวิธี การประชาสัมพันธ์แหล่งจำหน่ายปุ๋ย ข้อมูลด้านราคา และการจัดทำแปลงสาธิตการใช้ปุ๋ย