ปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับอำนาจหน้าที่องค์กรในการวินิจฉัยสิทธิสมัครรับเลือกตั้งท้องถิ่น

Abstract

การวิจัยเรื่อง ปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับอำนาจหน้าที่องค์กรในการวินิจฉัยสิทธิสมัครรับเลือกตั้ง ท้องถิ่นนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวคิดทฤษฏีและหลักกฎหมายเกี่ยวกับอำนาจหน้าที่ของคณะกรรมการ การเลือกตั้งกับองค์กรที่เกี่ยวข้องในการวินิจฉัยคุณสมบัติหรือลักษณะต้องห้ามของสมาชิกสภาท้องถิ่น และผู้บริหารท้องถิ่นในต่างประเทศ ศึกษาวิเคราะห์อำนาจหน้าที่ดังกล่าวขององค์กรในประเทศไทย โดยเฉพาะกระบวนการในการถอนชื่อ การเพิกถอนสิทธิเลือกตั้ง และ/หรือสั่งให้มีการเลือกตั้งใหม่ทั้งก่อนและหลังจากคณะกรรมการ การเลือกตั้งประกาศรับรองผลการเลือกตั้ง และเสนอแนะแนวทางในการแก้ไขปัญหาเกี่ยวกับการวินิจฉัย คุณสมบัติหรือลักษณะต้องห้ามของสมาชิกสภาท้องถิ่นและผู้บริหารท้องถิ่น ได้อย่างเหมาะสม และถูกต้อง การวิจัยครั้งนี้ใช้แบบวิจัยเชิงคุณภาพ โดยวิธีวิจัยเอกสารจากการค้นคว้าและรวบรวมจากตัวบท กฎหมาย หนังสือ วิทยานิพนธ์ บทความ คำสั่งหรือคำพิพากษาของศาล คำสั่งของฝ่ายปกครอง เอกสารอื่นที่เกี่ยวข้อง โดยจะแบ่งออกตามช่วงระยะเวลาการขาดคุณสมบัติหรือมีลักษณะต้องห้ามและการยื่นคำร้อง ตาม มาตรา 50 แห่งพระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น พ.ศ.2545 ก่อนวันเลือกตั้ง ตั้งแต่วันเลือกตั้งจนถึงประกาศผลการเลือกตั้ง จากการศึกษาพบว่า การตรวจสอบคุณสมบัติของผู้สมัครรับเลือกตั้งในต่างประเทศนั้น จะมีองค์กรที่มีอำนาจหน้าที่แตกต่างกัน เช่น ประเทศสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี จะมีคณะกรรมการการเลือกตั้ง เป็นผู้ ตรวจสอบคุณสมบัติของผู้สมัครรับเลือกตั้ง ส่วนประเทศฝรั่งเศส มีองค์กรตุลาการ คือศาลปกครองเป็นองค์กร ที่เข้ามาตรวจสอบคุณสมบัติของผู้สมัครรับเลือกตั้ง ดังนั้นหากประเทศไทยนำหลักการแนวคิด ในต่างประเทศ ดังกล่าวมาปรับใช้ประกอบกับหลักการของประเทศไทยเองที่กำหนดให้คณะกรรมการการเลือกตั้งมีอำนาจหน้าที่จัดและควบคุมการเลือกตั้งให้เป็นไปโดยสุจริตและเที่ยงธรรมแล้ว การตรวจสอบคุณสมบัติหรือลักษณะต้องห้าม ก่อนประกาศผลการเลือกตั้งก็ควรเป็นของคณะกรรมการการเลือกตั้ง และเมื่อประกาศรับรองผลการเลือกตั้งแล้วก็ให้อำนาจองค์กรตุลาการเข้ามาตรวจสอบการใช้อำนาจของคณะกรรมการการเลือกตั้งและองค์กรที่เกี่ยวข้องตามหลักการตรวจสอบและวินิจฉัยเรื่องคุณสมบัติและลักษณะต้องห้ามโดยตรง โดยไม่นำการตรวจสอบกรณีการเลือกตั้งไม่สุจริตและเที่ยงธรรมมาใช้ ก็จะทำให้ประเทศไทยสามารถแกไขปัญหาที่เกิดจากการกระบวนการในการพิจารณาคุณสมบัติ และลักษณะต้องห้ามของสมาชิกสภาท้องถิ่นและผู้บริหารท้องถิ่นได้อย่างเหมาะสม มีประสิทธิภาพ เป็นไปโดยสุจริต โปร่งใส และเที่ยงธรรม