อนุญาโตตุลาการกับสัญญาทางปกครองในระบบคอมมอนลอว์และซิวิลอว์ : ศึกษาวิธีการระงับข้อพิพาทในสัญญาทางปกครองของประเทศสิงคโปร์เปรียบเทียบกับประเทศไทย

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัญหาการระงับข้อพิพาทโดยอนุญาโตตุลาการ ในสัญญาทางปกครองตามพระราชบัญญัติอนุญาโตตุลาการ พ.ศ.2545 ของไทยซึ่งใช้ระบบกฎหมายซิวิลลอว์ (Civil law)ของประเทศฝรั่งเศสและประเทศเยอรมัน โดยนำวิธีระงับข้อพิพาท โดยอนุญาโตตุลาการซึ่งเป็นการระงับข้อพิพาททางแพ่งมาใช้ในสัญญาที่หน่วยงานของรัฐ มอบหมายให้เอกชนดำเนินการบริการสาธารณะ เปรียบเทียบกับอนุญาโตตุลาการของประเทศสิงคโปร์ ที่ใช้ในระบบกฏหมายคอมมอนลอว์ การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเอกสาร (Documentary Research) โดยการค้นคว้ากฏหมาย ต่างประเทศ กฎหมายไทย และความเห็นของนักกฎหมายทั้งไทยและต่างประเทศ จากหนังสือ เอกสาร บทความต่างๆ และทางอินเตอร์เน็ท โดยผู้วิจัยใช้วิธีการเรียบเรียงโดยวิธีพรรณนา (Descriptive Method) วิธีการเปรียบเทียบ (Comparative Method) และวิธีวิเคราะห์ (Analytical Method) ว่าการระงับข้อพิพาทโดยอนุญาโตตุลาการในสัญญาทางปกครองของไทยที่ใช้ระบบซิวิลลอว์แตกต่างจากการระงับข้อพิพาทโดยอนุญาโตตุลาการระบบคอมมอนลอว์อย่างไร ผลการวิจัยพบว่า นิติวิธีทางกฎหมายมหาชนของระบบกฎหมายซิวิลลอว์และคอมมอนลอว์จะมีเป้าหมายสุดท้ายเดียวกัน คือ เพื่อคุ้มครองประโยชน์ส่วนรวมหรือประโยชน์ สาธารณะ (Public interests) ดังนั้น แม้ว่าสัญญาอนุญาโตตุลาการจะเกิดขึ้นจากความสมัครใจของ คู่สัญญาตามหลักเจตนา ไม่ว่าจะเป็นสัญญาระหว่างเอกชนกับเอกชนหรือสัญญาระหว่างรัฐกับเอกชนในสัญญาทางปกครอง หากคำชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการขัดต่อประโยชน์สาธารณะหรือความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชน (Public policy) แล้ว ก็สามารถเพิกถอนได้ โดยศาลไม่ว่าจะเป็นศาลยุติธรรม หรือศาลปกครอง