หลักความเสมอภาคและหลักแห่งความได้สัดส่วน ศึกษากรณี กฎกระทรวงว่าด้วยการกำหนดลักษณะ ชนิด ประเภท และปริมาณของยาเสพติด พ.ศ. 2546 ออกตามความในพระบัญญัติฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ติดยาเสพติด พ.ศ. 2545 มาตรา 19

Abstract

การศึกษาค้นคว้าอิสระนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทำการศึกษาถึงความชอบด้วยกฎหมายของการกระทำทางปกครองของฝ่ายปกครองคือ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม ซึ่งอาศัยอำนาจตามความในมาตรา 19 แห่งพระราชบัญญัติฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ติดยาเสพติด พ.ศ. 2545 ในการออกกฎหมายลำดับรองคือ กฎกระทรวง ว่าด้วยการกำหนดลักษณะ ชนิด ประเภทและปริมาณของยาเสพติด พ.ศ. 2546 ซึ่งต้องกระทำโดยชอบด้วยกฎหมายที่มีลำดับสูงกว่า โดยเฉพาะอย่างยิ่งต้องไม่ขัดหรือแย้งกับหลักความเสมอภาคและหลักแห่งความได้สัดส่วนตามรัฐธรรมนูญอันเป็นกฎหมายสูงสุด การศึกษาค้นคว้าอิสระนี้เป็นการศึกษาในเชิงคุณภาพ โดยดำเนินการศึกษาค้นคว้าเอกสาร โดยศึกษาวิเคราะห์จากเอกสารปฐมภูมิ ได้แก่ รัฐธรรมนูญ กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับยาเสพติด และการฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ติดยาเสพติด กฎและระเบียบต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง ตำรา บทความทางวิชาการ รายงานการวิจัย วิทยานิพนธ์ ผลงานวิจัย ตลอดจน บทความต่าง ๆ มาสรุปวิเคราะห์ เพื่อค้นหาสภาพปัญหาและแนวทางแก้ไขปัญหาการบังคับใช้กฎหมายเกี่ยวกับการฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ติดยาเสพติด แล้วเรียบเรียงโดยวิธีการพรรณนา จากการศึกษาพบว่า การที่รัฐมนตรีไม่ได้กำหนดให้มอร์ฟีนและโคเดอีนเป็นยาเสพติดสำหรับความผิดฐานเสพยาเสพติดไว้ในกฎกระทรวง เป็นการกระทำทางปกครองที่ไม่เป็นไปตามหลักความเสมอภาค เป็นการเลือกปฏิบัติต่อผู้ที่เสพเฮโรอีนหรือฝิ่น และการที่ไม่กำหนดให้ปริมาณคำนวณเป็นสารบริสุทธิของเมทแอมเฟตามีนและแอมเฟตามีนเป็นหลักเกณฑ์ในการจำแนกผู้ต้องเข้ารับการบำบัดรักษาไว้ในกฎกระทรวง ทำให้ผู้กระทำความผิดเกี่ยวกับเมทแอมเฟตามีนและแอมเฟตามีนชนิดเกล็ดใสหรือ "ยาไอซ์" จำนวนเล็กน้อยได้รับโอกาสเข้ารับการบำบัดรักษา เป็นการกระทำทางปกครองที่ไม่เป็นไปตามหลักแห่งความได้สัดส่วน โดยเสนอแนะให้แก้ไขเพิ่มเติมกฎกระทรวง กำหนดให้มอร์ฟีนและโคเดอีน เป็นยาเสพติดสำหรับความผิดฐานเสพยาเสพติด และกำหนดให้ใช้ปริมาณคำนวณเป็นสารบริสุทธิของเมทแอมเฟตามีนและแอมเฟตามีนปริมาณคำนวณเป็นสารบริสุทธิ์ไม่เกิน 125 มิลลิกรัม เป็นหลักเกณฑ์ในการจำแนกผู้เข้ารับการบำบัดรักษาต่อไป