การวิเคราะห์แนวทางปฏิบัติและปัญหาอุปสรรค ในการรวมระบบบริหารคุณภาพ สิ่งแวดล้อมและความปลอดภัยในภาคอุตสาหกรรม

Abstract

วัตถุประสงคการวิจัยครั้งนี้เพื่อ (1) คึกษาองฅ์ประกอบร่วมของข้อกำหนดที่สามารถใช้ร่วมกันได้ในระบบบริหารคุณภาพ (ISO 9001:2000) ระบบการจัดการสิ่งแวดล้อม (ISO 14001: 1996) และระบบการจัดการอาชีวอนามัยและความปลอดภัย (มอก.18001: 2542) (2) ศึกษาวิธีการ และแนวทางในการปฏิบัดิของการรวมข้อกำหนด ในบริษัทที่ได้มีการรวมระบบทั้งสามเข้าด้วยกัน (3) ศึกษาข้อดี ปัญหาอุปสรรค ของการรวมระบบการบริหารทั้งสามระบบ และ (4) วิเคราะห์หาแนวทางในการปฏิบัติที่มีประสิทธิภาพ เมื่อมีการรวมระบบการบริหารจากการสำรวจบริษัทที่ได้รับการรับรอง และมีการรวมระบบบริหารทั้งสามเข้าด้วยกัน พบว่ามีทั้งหมด 8 บริษัท จากนั้นจึงคัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง จำนวน 6 บริษัท โดยเครื่องมือในการวิจัยเป็นแบบสัมภาษณ์แบบเจาะลึกซึ่งได้จากการวิเคราะห์ข้อกำหนดของทั้งสามระบบและได้ผ่านการตรวจสอบความตรงของเนื้อหาจากผู้เชี่ยวชาญจำนวน 6 ท่าน แล้วนำไปสัมภาษณ์ตัวแทนของบริษัทกลุ่มตัวอย่าง ซึ่งครอบคลุมตัวแทนฝ่ายบริหาร ผู้ควบคุมเอกสาร ผู้ตรวจประเมิน ภายใน และพนักงานในแต่ละแผนกที่นำเอกสารไปปฏิบัติ ผลการวิจัยพบว่า (1) ข้อกำหนดที่ควรนำมาประยุกต์ร่วมกันได้เป็นข้อกำหนดที่มีเนื้อหาไกล้เคียงกันของทั้งสามระบบ ได้แก่ เรื่องนโยบาย กฎหมายและข้อกำหนดอื่น ๆ โครงสร้างและความรับผิดชอบการฝึกอบรม จิตสำนึกและความสามารถ การสื่อสาร การบำรุงรักษา การสอบเทียบ การจัดซื้อจัดจ้างการควบคุมเอกสาร การควบคุมบันทีก การแก้ไขป้องกัน การตรวจประเมิน และการทบทวนของฝ่ายบริหาร (2) แนวทางในการปฏิบัติของการรวมข้อกำหนดไร้วิธิการเขียนเอกสารซึ่งสามารถใช้ร่วมกันได้ทั้งสามระบบ และนำไปปฏิบัติใน ทิศทางเดียวกัน (3) การรวมกันดังกล่าวมีข้อดีคือลดระยะเวลาในการทำงานซ้ำซ้อนและทำให้การดำเนินงานเป็นแนวทางเดียวกัน ส่วนปัญหาอุปสรรคที่พบคือ เอกสารที่ครอบคลุมเนื้อหาของทั้งสามระบบ อาจเกิดความสับสนได้ในบางประเด็น (4) บริษัทที่มีแนวโน้มจะรวมระบบการบริหารทั้งสามเข้าด้วยกันสามารถนำข้อกำหนดที่มีเนื้อหาที่ใกล้เคียงกัน นำมาประยุกต์ให้เหมาะสมกับการดำเนินงานขององค์กร