แนวทางการพัฒนาการใช้ยาอย่างสมเหตุผล สำหรับคลินิกในจังหวัดระนอง

Abstract

การวิจัยเชิงสำรวจครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา (1) สถานการณ์และปัญหาการใช้ยาอย่างสมเหตุผลสำหรับคลินิก และ (2) เสนอแนวทางการพัฒนาระบบการใช้ยาอย่างสมเหตุผลสำหรับคลินิก ประชากรที่ใช้ในการศึกษา คือ ผู้ประกอบกิจการคลินิก 53 คน และเจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบงานสถานพยาบาล 7 คน ศึกษาในประชากร ประกอบด้วย เภสัชกรใน รพ. ทุกแห่ง ๆ ละ 1 คน 5 คน เภสัชกร ในกลุ่มงาน 2 คน เก็บรวบรวมโดยใช้แบบประเมินตนเองและการสนทนากลุ่ม ความตรงของเนื้อหา อยู่ระหว่าง 0.67-1.0 และอำนาจจำแนกรายข้อ อยู่ระหว่าง 0.34-0.79 ความเชื่อมั่นสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาค เท่ากับ 0.908 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา คือ การแจกแจงความถี่ และร้อยละ ข้อมูลเชิงคุณภาพ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการศึกษาพบว่า (1) สถานการณ์และปัญหาการใช้ยาอย่างสมเหตุผลของคลินิกในจังหวัดระนอง ส่วนใหญ่เป็นคลินิกการพยาบาลและการผดุงครรภ์ สำหรับคลินิกเวชกรรมเฉพาะทาง พบว่า เป็นคลินิกเวชกรรมเฉพาะทางสาขากุมาเวช และสาขาโสต ศอ นาสิกวิทยามากที่สุด ส่วนใหญ่เป็นเจ้าของ รับทราบและเห็นด้วยเกี่ยวกับการใช้ยาอย่างสมเหตุผลสำหรับคลินิก การใช้ยาอย่างสมเหตุผลในคลินิก โดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง และ (2) แนวทางการพัฒนาระบบการใช้ยาอย่างสมเหตุผลสำหรับคลินิก จังหวัดระนอง ประกอบด้วย 1) การสร้างความเข้มแข็งของคณะกรรมการเภสัชกรรม โดยผู้ดำเนินการคลินิก เป็นกรรมการหลัก 2) การจัดทำฉลากยา ฉลากยาเสริม และข้อมูลยาสู่ประชาชน ให้จัดทำฉลากยาตามข้อกำหนดที่ระบุไว้ในมาตรฐานฉลากยาสำหรับสถานพยาบาลเอกชน 3) การจัดหาเครื่องมือจำเป็นที่ช่วยให้เกิดการสั่งใช้ยาอย่างสมเหตุผล ให้ทบทวนรายการยาที่ผู้ป่วยใช้ประจำ และแจ้งให้ผู้ป่วยเอายาเดิมมาทุกครั้งเมื่อมารักษา นำคอมพิวเตอร์มาใช้ในการตรวจรักษา และจัดทำคำแนะนำ สำหรับโรคที่พบบ่อยในเวชปฏิบัติ 4) การสร้างความตระหนักรู้ของบุคลากรทางการแพทย์และผู้รับบริการ ให้มีป้ายประชาสัมพันธ์ หรือป้ายเตือนภายในคลินิก ถึงการจ่ายยาปฏิชีวนะ 5) การดูแลด้านยาเพื่อความปลอดภัยของประชากรกลุ่มพิเศษ ให้งดเว้นการสั่งยาซ้ำซ้อนที่ก่อให้เกิดอันตรายได้ง่าย และ 6) การส่งเสริมจริยธรรมและจรรยาบรรณทางการแพทย์ในการสั่งใช้ยา ให้งดเว้นการสั่งยาที่เป็นสูตรลับ และไม่ให้ผู้อื่นที่ไม่ใช่แพทย์เป็นผู้สั่งยาแทน