การส่งเสริมและพัฒนาการผลิตกล้วยน้ำว้าของเกษตรกรในอำเภอท่าปลา จังหวัดอุตรดิตถ์

Abstract

การวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา (1) สภาพพื้นฐานส่วนบุคคล สภาพทางสังคมและเศรษฐกิจของเกษตรกร (2) สภาพการผลิตกล้วยนํ้าว้าของเกษตรกร (3) ปัญหาและข้อเสนอแนะของเกษตรกร และ (4) ความต้องการการส่งเสริมการผลิตกล้วยนํ้าว้าของเกษตรกรในอำเภอท่าปลา จังหวัดอุตรดิตถ์ ประชากรที่ศึกษาคือ เกษตรกรผู้ปลูกกล้วยนํ้าว้าที่ผ่านการขึ้นทะเบียนเกษตรกร จำนวน 856 คน ผลการศึกษาพบว่า (1) เกษตรกรส่วนใหญ่เป็นเพศชาย จบการศึกษาระดับชั้นประถมศึกษา มีสมาชิกในครัวเรือน เฉลี่ย 3.86 คน ประสบการณ์ในการปลูกกล้วยนํ้าว้าเฉลี่ย 10.43 ปี ส่วนใหญ่รวมกลุ่มกับญาติและเพื่อนบ้านเพื่อจำหน่ายให้โรงงานแปรรูป รายได้จากกล้วยนํ้าว้าเฉลี่ย 48,000 บาท/ปี รายจ่ายเฉลี่ย 11,200 บาท/ปี ต้นทุนการผลิตเฉลี่ย 1,121.63 บาท/ไร่ (2) เกษตรกรส่วนใหญ่นิยมปลูกแบบผสมผสาน พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นที่ลาดชัน ไม่มีเอกสารสิทธิ์ และแหล่งนํ้า โรคระบาดในกล้วยคือ โรคตายพราย และด้วงงวง (3) ปัญหาการผลิต ได้แก่ ตลาด วิธีการและช่องทางส่งเสริม และการดูแลรักษา เสนอแนะให้ภาครัฐช่วยดูแลด้านการตลาด ราคาผลผลิต และการแปรรูป (4) เกษตรกรต้องการการส่งเสริมด้าน การตลาดและการดูแลรักษา ผ่านบุคคลจากราชการ ใช้สื่อประเภทคู่มือ วีดิทัศน์ และอินเตอร์เน็ต และวิธีการฝึกปฏิบัติ สาธิต บรรยาย และทัศนศึกษา ตามลำดับ ข้อเสนอแนะจากการศึกษาได้แก่ (1) ส่งเสริมความรู้ด้านการผลิต การตลาด และการป้องกันกำจัดโรคและแมลง (2) ลดการใช้สารเคมี (3) ส่งเสริมการแปรรูปเพิ่มมูลค่า (4) จัดทำคู่มือ วีดิทัศน์การผลิตกล้วยนํ้าว้าและ (5) หน่วยงานราชการถ่ายทอดความรู้โดยวิธีการฝึกปฏิบัติ