ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของเจ้าพนักงานทันตสาธารณสุขในสถานบริการสาธารณสุข เขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสุขที่ 17

Abstract

การวิจัยเชิงสำรวจครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา (1) ปัจจัยด้านบุคคล ปัจจัยด้านงาน และปัจจัยสนับสนุนการปฏิบัติงาน (2) แรงจูงใจในการปฏิบัติงานของเจ้าพนักงานทันตสาธารณสุข (3) ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยด้านบุคคล ปัจจัยด้านงาน และปัจจัยสนับสนุนการปฏิบัติงาน กับแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของเจ้าพนักงานทันตสาธารณสุขในสถานบริการสาธารณสุขเขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสุขที่ 17 และ (4) ปัญหาอุปสรรคและข้อเสนอแนะในการปฏิบัติงานของเจ้าพนักงานทันตสาธารณสุข ประชากรที่ศึกษา คือ เจ้าพนักงานทันตสาธารณสุขที่ปฏิบัติงานในสถานบริการสาธารณสุขเขตตรวจราชการกระทรวงสาธารณสุขที่ 17 ใน 5 จังหวัด คือ เพชรบูรณ์ พิษณุโลก อุตรดิตถ์ สุโขทัย และตาก จำนวนทั้งหมด 245 คน จำนวนตัวอย่าง 215 คน ใช้วิธีการสุ่มตัวอย่างแบบง่าย เก็บรวบรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม ซึ่งมีค่าความเที่ยงเท่ากับ 0.93 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบไคสแควร์ และสัมประสิทธี์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน ผลการวิจัยพบว่า (1) ปัจจัยด้านบุคคลส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง มีอายุเฉลี่ย 34 ปี สถานภาพสมรสโสด การศึกษาระดับปริญญาตรี มีรายได้เฉลี่ย 16,598 บาท ระยะเวลาปฏิบัติงานเฉลี่ย 13 ปี ปัจจัยด้านงานส่วนใหญ่เป็น ข้าราชการระดับชำนาญงานร้อยละ 60 ปฏิบัติงานเฉพาะในเวลาราชการร้อยละ 52 และพื้นที่ปฏิบัติงานอยู่ในโรงพยาบาล ส่งเสริมสุขภาพระดับตำบล ร้อยละ 47 ปัจจัยสนับสนุนการปฏิบัติงานของเจ้าพนักงานทันตสาธารณสุข ส่วนใหญ่ได้รับการสนับสนุนวัสดุครุภัณฑ์ในการปฏิบัติงานทุกอย่าง ร้อยละ 88 ได้รับการสนับสนุนงบประมาณอย่างเหมาะสม ร้อยละ 73 และได้รับกราฟฟิกอบรมเพิ่มเติมเป็นบางครั้ง ร้อยละ 66 (2) แรงจูงใจในการปฏิบัติงานของเจ้าพนักงานทันตสาธารณสุข อยู่ในระดับปานกลาง (3) ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับแรงจูงใจในการปฏิบัติงาน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) คือ ปัจจัยสนับสนุนการปฏิบัติงาน ได้แก่ วัสดุอุปกรณ์ที่อำนวยความสะดวกในการปฏิบัติงานภายในหน่วยงาน กราฟฟิกอบรมเพิ่มเติมตามหลักสูตรต่างๆ ของกระทรวงสาธารณสุข และความร่วมมือจากประชาชนในพื้นที่การปฏิบัติงาน และ (4) ปัญหาอุปสรรคที่สำคัญคือขาดกำลังคนในตำแหน่งเจ้าพนักงานทันตสาธารณสุขและทันตแพทย์เงินเดือนค่าตอบแทนและสวัสดิการน้อยไม่สอดคล้องกับการปฏิบัติงาน และขาดความก้าวหน้าในสายงาน ข้อเสนอแนะต่อผู้บริหารสาธารณสุข คือ ควรเพิ่มอัตรากำลังบุคลากรตำแหน่งเจ้าพนักงานทันตสาธารณสุขและทันตแพทย์ เพิ่มเงินเดือน ค่าตอบแทนและสวัสดิการให้สอดคล้องกับปริมาณงานและตามวุฒิการศึกษา เปิดโอกาสให้เจ้าพนักงานทันตสาธารณสุขศึกษาต่อจนถึงระดับปริญญาตรีและเพิ่มโอกาสก้าวหน้าในสายงานให้เท่าเทียมกับวิชาชีพอื่น